Problem alergii dotyczy zarówno dzieci jak i dorosłych. Szacuje się, że nawet 25% polskiego społeczeństwa cierpi na alergię. Zalicza się ją do chorób cywilizacyjnych XXI wieku, a co najgorsze nie jest możliwe jej pełne i trwał wyleczenie. Co na alergię dla dzieci i dorosłych można bezpiecznie zastosować? Czy z dokuczliwymi objawami alergii można radzić sobie samemu, a kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?
Alergia to nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego na działanie pewnych substancji oraz czynników, które u zdrowego człowieka nie wywołają takiej reakcji. Fizjologicznie komórki układu odpornościowego są aktywowane i produkują przeciwciała tylko w wyniku kontaktu z wirusami, bakteriami i innymi tego typu patogenami. U alergika ma to miejsce również gdy do organizmu wnikną tzw. alergeny (niektóre składniku pokarmu, pyłki roślin, sierść zwierząt, roztocza, zarodniki pleśni, jad owadów, substancje chemiczne, itd.). Wtedy uruchamiana jest reakcja prowadząca do rozwoju stanu zapalnego oraz uszkodzenia własnych tkanek w której biorą udział m.in. limfocyty, granulocyty kwasochłonne, komórki tuczne uwalniające histaminę oraz swoiste przeciwciała IgE.
1. Na co można mieć alergię? Przyczyny alergii, najczęstsze alergeny
2. Alergia na pyłki, kontaktowa, pokarmowa - objawy
3. Leki na alergię bez recepty, czyli co jest dobre na alergię
4. Co na alergię bez recepty dla dziecka?
5. Co na alergię w ciąży i podczas karmienia
Na co można mieć alergię? Przyczyny alergii, najczęstsze alergeny
Niestety lista alergenów z roku na rok się wydłuża. Ma to związek m.in. z rozwojem niektórych gałęzi przemysłu oraz wprowadzaniem coraz to nowych substancji do powszechnego użytku, ale także zanieczyszczeniem środowiska. Nie mniej jednak do najczęstszych alergenów zaliczyć można:
- pyłki roślin,
- cytrusy,
- roztocza kurzu domowego,
- sierść psa i kota,
- pierze,
- zarodniki pleśni,
- składniki dymu i spalin,
- jaja kurze,
- mleko krowie,
- owoce morza i ryby,
- orzechy w tym orzeszki ziemne,
- niektóre leki (np. penicylina, aspiryna),
- niektóre metale (np. nikiel),
- jad pszczół.
Alergia ściśle powiązana jest z predyspozycjami genetycznymi. Co więcej może ona wystąpić nawet u dziecka którego rodzice nie zmagają się z alergią. Zawsze może dojść do mutacji genetycznych, a co więcej jako społeczeństwo mamy coraz większą skłonność do alergii.
Alergia na pyłki, kontaktowa, pokarmowa - objawy
Objawy alergii mogą być bardzo różne i występować okresowo lub całorocznie. Wszystko zależy od tego z jakim rodzajem alergii mamy do czynienia:
Alergia wziewna – charakteryzuje się tym, że alergeny roznoszone są przez powietrze. Klasycznym przykładem tego typu schorzenia jest alergia sezonowa na pyłki, ale również całoroczna alergia na zarodniki grzybów czy też roztocza. Jej najczęstsze objawy to napady kichania, wodnisty katar i zatkany nos, drapanie w gardle, suchy kaszel, podrażnione oczy, zapalenie spojówek, a niekiedy również wysypka.
Alergia pokarmowa – mówmy o niej gdy organizm reaguje nadwrażliwością na składnik pożywienia. Największymi alergenami pokarmowymi są białko mleka krowiego, jajka, ziarna zbóż, czekolada, migdały, orzechy, miód oraz niektóre owoce i warzywa. Objawy mogą dotyczyć zarówno zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka, bóle brzucha, zaparcia), ale też swędzących zmian skórnych głównie w zgięciach łokci i kolan. Niekiedy pojawia się również katar, chrypka, obrzęk krtani, duszność i kaszel.
Alergia kontaktowa – pojawia się gdy skóra ma bezpośredni kontakt z substancją alergizującą. Chodzi tutaj głównie o składniki kosmetyków, środków piorących, ale również o metale, np. nikiel. Objawy alergii kontaktowej pojawiają się w na skórze w miejscu zetknięcia z alergenem w postaci suchej, łuszczącej się i swędzącej wysypki. Nie wykluczone również że mogą wystąpić dolegliwości takie jak katar, zapalenie spojówek czy też wymioty i biegunka.
Leki na alergię bez recepty, czyli co jest dobre na alergię
Leki na alergie działają jedynie objawowo, nie są w stanie wyleczyć choroby całkowicie. Przy alergiach IgE – zależnych stosuje się szczepienia odczulające. Metoda ta polega na podawaniu alergenu w postaci szczepionki, co po określonym czasie hamuje nadreaktywne komórki układu odpornościowego.
Leki na alergię na receptę są ordynowane przez lekarza głównie przy przewlekłych objawach lub przy mocnych odczynach alergicznych. W aptekach można zleźć jednak szereg preparatów łagodzących objawy alergii do stosowania doustnego oraz miejscowego, które można kupić bez recepty.
Tabletki na alergie
Są to leki przeciwhistaminowe. Ich działanie opiera się na blokowaniu receptorów dla histaminy, która jest głównym mediatorem reakcji alergicznej. Bez recepty można zakupić leki na alergię 2 generacji, które są selektywne w stosunku do receptorów histaminowych i pozbawione działania na ośrodkowy układ nerwowy (problemy z koncentracją, senność). Do tej grupy leków zalicza się m.in. loratadynę, cetyryzynę lub lewocetyryzynę, feksofenadynę, desloratadynę. Te 3 ostatnie substancje dają mało działań niepożądanych i są stosunkowo bezpieczne. Tabletki na alergie powinny być stosowane w przypadku każdego rodzaju odczynu alergicznego, ponieważ działają ogólnoustrojowo. Leki do stosowania miejscowego często są zbyt słabe, aby załagodzić reakcję alergiczną.
Pacjenci często zastanawiają się również jak stosować tego typu tabletki - czy leki na alergię rano czy wieczorem? Jeśli po tabletkach na alergię nie odczuwamy senności lepiej stosować je rano. Uczucie sedacji może być odczuwalne głównie po cetyryzynie i starych lekach antyhistaminowych I generacji. Loratadyna i pozostałe substancje z tej grupy nie powinny wywoływać senności, a będą skutecznie łagodzić objawy alergii dokuczliwe w ciągu dnia.
Krople do oczu na alergie
Co na alergię i podrażnienie oczu można dostać w aptece bez recepty? Krople do oczu o działaniu miejscowym zawierają:
- kromoglikan sodu, który ogranicza uwalniane mediatorów stanu zapalnego i można go stosować w celu łagodzenia objawów zapalenia spojówek, np. Polcrom,
- azelastynę, substancję o działaniu przeciwhistaminowym do stosowania w łagodzeniu objawów sezonowego i całorocznego alergicznego zapalenia spojówek, np. Azelastin-COMOD,
- ectoinę, naturalną cząsteczkę o działaniu ochronnym na komórki i stabilizującym błony komórkowe, która zmniejsza stan zapalny; tego typu krople rekomendowane są do leczenia i zapobiegania sezonowemu i całorocznemu alergicznemu zapaleniu spojówek, np. Ektin,
- olopatadyna – substancja o działaniu przeciwnym do histaminy, która zapobiega wytwarzaniu cytokin prozapalnych przez komórki nabłonka spojówki; jest ona wskazana do leczenia sezonowego zapalenia spojówek wywołanego przez alergeny, np. Oftahist.
Wybierając krople do oczu na alergię warto zwrócić uwagę, aby było one bez konserwantów. Szczególnie jeśli mają one być stosowane przez dłuższy czas. Unikniemy w ten sposób dodatkowych podrażnień. Osoby z alergią powinny również zadbać o odpowiednie nawilżenie oczu.
Krople do nosa na alergie
Leki na alergię do nosa o działaniu miejscowym to jedno, ale należy zadbać również o odpowiednie nawilżenie śluzówki nosa i jej regularne oczyszczanie. W tym przypadku sprawdzi się woda morska do nosa. W sezonie, kiedy mocno dokucza alergia na pyłki, można ją stosować naprawdę często. Na pewno zalecana jest przed aplikacją innych leków donosowych, ponieważ zwiększa to ich efekty działania oraz po każdym powrocie do domu. Leki na katar sienny o działaniu miejscowym zawierają w swoim składzie:
- kromoglikan sodu, np. Polcrom,
- azelastynę, np. Allegrodil,
- mometazon – steryd o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym, od niedawna dostępny bez recepty, jednak bez ordynacji lekarskiej może być on stosowany do leczenia jedynie sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u osób dorosłych, np. Aleric spray.
W zaostrzeniach, kiedy lejący katar utrudnia normalne funkcjonowanie krótkotrwale można sięgnąć po preparaty do nosa zmniejszające przekrwienie błony śluzowej, np. Otrivin Allergy. Wapno na alergię również może stanowić uzupełnienie leczenia, ponieważ zmniejsza ono obrzęk śluzówki i uszczelnia naczynia, redukując tym samym odczyn alergiczny. Nie mniej jednak jest ono zbyt słabe, aby mogło stanowić samodzielne leczenie przeciwalergiczne.
Leki na alergię skórną bez recepty
Na swędzącą wysypkę powstałą na skutek reakcji pokarmowej lub kontaktowej oprócz tabletek na alergię można zastosować:
- dimetynden, lek przeciwhistaminowy I generacji, którego wchłanianie przez skórę jest niewielkie, więc w takiej formie pozbawiony jest wpływu na ośrodkowy układ nerwowy, np. Fenistil żel,
- hydrokortyzon, steryd o działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym oraz przeciwświądowym, szybko łagodzi objawy, jednak bezpiecznie może być stosowany tylko na niewielkie powierzchnie skóry, np. Maxicortan.
Co na alergię skórną warto jeszcze zastosować? Bardzo ważne jest zapewnienie skórze odpowiedniego nawilżenia i bariery ochronnej. Dlatego do kąpieli i po niej należy sięgać po emolienty, a w przypadku mocnego podrażnienia można wspomagać się preparatami o miejscowym działaniu łagodzącym, np. Bepanthen sensiderm.
Kiedy leki na alergię nie pomagają konieczna jest natomiast specjalistyczna diagnostyka i leczenie, obejmujące niekiedy immunoterapię, leki wziewne czy też sterydoterapię.
Co na alergię bez recepty dla dziecka?
W dzisiejszych czasach maluchy są ciągle narażone na występowanie odczynów alergicznych. Delikatna skóra dziecka, kształtujący się układ immunologiczny i pokarmowy to tylko niektóre z przyczyn zwiększające predyspozycje naszych pociech do nadwrażliwości na tak wiele substancji. Oczywiście wszelkie niepokojące objawy u dziecka należy skonsultować z lekarzem. Na szczęście wiele alergii wieku dziecięcego mija z czasem. Co na alergię dla dziecka można zastosować? Przede wszystkim należy pamiętać, że wszystkie leki o działaniu miejscowym do oczu nosa i na skórę bez konsultacji lekarskiej nie mogą być stosowane u dzieci. Wyjątek stanowi dimetynden w postaci żelu i kropli. Co na alergie u niemowlaka? To właśnie doustne krople Fenistil można stosować u dzieci już od 1. miesiąca życia. Syrop na alergię bez recepty u dziecka można stosować od 2. roku życia, np. Duozinal lub 6. roku życia, np. AllericDeslo Active.
Leki na alergię bez recepty dla dzieci mogą być podawane jedynie krótkotrwale, np. w przypadku pojawienia się wysypki alergicznej lub kataru siennego, najlepiej po wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Dla uzupełnienia leczenia przeciwalergicznego można podawać dziecku również wapno na alergię w syropie.
Co na alergię w ciąży i podczas karmienia
Objawy alergiczne w okresie ciąży mogą ulec znacznemu nasileniu lub osłabieniu. Przyszła mama, u której przed ciążą zdiagnozowano alergię, powinna przede wszystkim unikać kontaktu z alergenami. W ostateczności, najlepiej po konsultacji z lekarzem, ciężarna może sięgnąć po tabletki na alergię zawierające loratadynę lub cetyryzynę. Co na alergie w ciąży można stosować oprócz tabletek przeciwhistaminowych? Bezpiecznie można uzupełniać dietę sięgając po wapno w tabletkach musujących na alergię. Oczywiście dla tej grupy pacjentek rekomendowana jest woda morska do nosa i łagodne środki łagodzące skórne objawy alergiczne, jak np. Bepanthen sensiderm.
Leki na alergię a karmienie piersią - doustnym lekiem przeciwalergicznym dopuszczonym do stosowania w okresie laktacji jest loratadyna. Inne środki o działaniu ogólnoustrojowym i miejscowym najlepiej stosować po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
