Krztusiec to zakaźna choroba dróg oddechowych, objawiająca się głównie uporczywym, męczącym kaszlem. Koklusz, bo tak również nazywany jest krztusiec, wywołany jest przez bakterie Bordetella pertussis. Mimo prowadzonych od lat obowiązkowych szczepień liczba zachorowań na krztusiec w ostatnich latach znacznie wzrosła zarówno wśród dzieci, jak i osób dorosłych. Czym może być to wywołane? Jak leczyć koklusz i nie dopuścić do powikłań?
Co na trądzik? – skuteczne porady i wskazówki
Skóra trądzikowa jest cerą problematyczną, która wymaga ostrożnej, dobrze dobranej pielęgnacji. U większości pacjentów, skuteczne w łagodzeniu objawów trądziku i poprawie wyglądu skóry są leki miejscowe. Jakich substancji warto szukać w lekach na trądzik? Jak powinna wyglądać prawidłowa pielęgnacja cery trądzikowej?
1. Cera trądzikowa – czym się charakteryzuje?
2. Pielęgnacja skóry trądzikowej
3. Cera trądzikowa – jakie kosmetyki stosować?
4. Jakie leki na trądzik bez recepty są skuteczne?
5. Jakie zioła i witaminy na trądzik?
Cera trądzikowa – czym się charakteryzuje?
Zrozumienie czym jest skóra trądzikowa, jakie są jej cechy i potrzeby, pozwoli lepiej dopasować odpowiednią pielęgnację i dobrać kosmetyki, które poprawią jej stan. Trądzik to jedno z najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych, które dotyczy 80-100% osób. Najczęściej rozwija się tzw. trądzik młodzieńczy. U kobiet pojawia się on między 14. a 17. rokiem życia, a u mężczyzn między 16. a 19. rokiem życia. Coraz powszechniej obserwuje się również trądzik dorosłych. Zmiany trądzikowe dotyczą niemalże co 2. osoby po 25. roku życia.
Główne cechy skóry trądzikowej to:
- łojotok – nasilona produkcja łoju jest najczęściej wywołana aktywnością hormonów,
- zaburzone złuszczanie naskórka – komórki zamiast ulec złuszczeniu gromadzą się przy ujściu mieszków włosowych, prowadząc do ich zaczopowania,
- kolonizacja bakteriami Propionibacterium acnes,
- rozwój stanu zapalnego.
Trądzik zwyczajny nie jest tym samym co trądzik różowaty. Trądzik różowaty również jest przewlekłą chorobą dermatologiczną, przebiegającą ze stanem zapalnym. Jej charakterystycznym objawem jest jednak nadreaktywność naczyń krwionośnych i związane z tym zaczerwienienie – rumień oraz teleangiektazje (tzw. pajączki). Trądzik różowaty, w zależności od postaci, może przebiegać z występowaniem krost i grudek, które pojawiają się okresowo i zawsze towarzyszy im rumień skóry. O pielęgnacji skóry skłonnej do zaczerwienienia pisaliśmy w artykule: Cera naczynkowa – charakterystyka, pielęgnacja cery naczynkowej.
Pielęgnacja skóry trądzikowej
Cera trądzikowa – pielęgnacja w przypadku tego typu cery ma ogromne znaczenie. Przy łagodnej postaci trądziku, może być ona wystarczająca, aby zmniejszyć objawy choroby. Pielęgnacja skóry trądzikowej ma na celu ograniczenie wzmożonej produkcji łoju i wspomaganie procesu złuszczania się komórek. Składniki zawarte w produktach do codziennego stosowania powinny również działać nawilżająco i przeciwzapalnie. Istotne są też właściwości matujące. Dobrze dobrane kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej poprawiają wygląd skóry i korzystnie wpływają na odczuwany w ciągu dnia komfort pacjenta.
Kosmetyki na trądzik powinny wspomagać odbudowę warstwy ochronnej naskórka. Cera trądzikowa jest bardzo podatna na podrażnienie. Produkty od codziennej pielęgnacji należy więc dobierać ostrożnie. Kilkukrotne zastosowanie danego kosmetyku pozwoli ocenić, jak wpływa on na stan skóry. Mając skórę trądzikową nie należy zapominać również o ochronie przeciwsłonecznej. Jest ona szczególnie istotna u osób, które stosują retinoidy lub korzystają z peelingów chemicznych.
Trądzik na czole, policzkach lub w okolicy nosa jest uciążliwy i często prowadzi do prób samodzielnego pozbywania się powstałych zgrubień i krostek. Usuwanie pryszczy poprzez ich ugniatanie i wyciskanie jest jednak stanowczo odradzane. Korzystanie z takich metod prowadzi do rozwoju blizn potrądzikowych, które są trudne w leczeniu i dodatkowo pogarszają samoocenę pacjentów z trądzikiem. Usuwanie pryszczy powinno być prowadzone jedynie przed doświadczonego kosmetologa lub lekarza w przypadku ciężkich postaci trądziku.
Pielęgnacja cery trądzikowej pełni bardzo ważną rolę w leczeniu tej choroby. Regularne oczyszczanie skóry, stosowanie delikatnych kosmetyków i rezygnacja z peelingów mechanicznych regulują procesy zachodzące w skórze, poprawiają jej funkcjonowanie oraz wygląd.
Cera trądzikowa – jakie kosmetyki stosować?
Jakie kosmetyki na trądzik do oczyszczania skóry? Cera problematyczna, jaką jest cera trądzikowa, wymaga odpowiedniego podejścia, które nie tylko złagodzi obecne zmiany, ale również ograniczy pojawianie się kolejnych. Osobom z trądzikiem zaleca się mycie twarzy 2 razy dziennie z użyciem delikatnych produktów o pH 5,0-7,0. Czasami, osoby zmagające się z trądzikiem próbują mocno przesuszyć skórę, aby zmniejszyć łojotok. Często ją myją, korzystając z silnych produktów myjących, nierzadko z dużą ilością alkoholu. Takie postępowanie nie przyniesie jednak żadnych korzyści. Wręcz przeciwnie, skóra narażona na silne przesuszenie może zareagować jeszcze intensywniejszym wydzielaniem łoju, aby przywrócić jej odpowiednie nawilżenie. Kosmetyki do mycia twarzy, które mogą dobrze sprawdzić się przy cerze trądzikowej to m.in. CeraVe żel myjący przeciw niedoskonałościom i Afronis Clean emulsja do mycia.
Cera trądzikowa – kosmetyki do codziennej pielęgnacji powinny działać przeciwłojotokowo i złuszczająco. W ich składzie szukajmy kwasów AHA i BHA: kwasu mlekowego, salicylowego oraz kwasu azelainowego. Znajdziemy je m.in. w żelu przeciw niedoskonałościom CeraVe. Do pielęgnacji cery trądzikowej dedykowany jest również krem kojący przeciw niedoskonałościom Ducray Keracnyl PP+, przeciwtrądzikowy krem normalizujący do twarzy Pharmaceris T Sebostatic Dzień, a także koncentrat przeciw niedoskonałościom Avene Cleanance Comedomed.
Osoby posiadające cerę suchą trądzikową powinny stosować kosmetyki, które przywrócą skórze komfort i zniwelują nieprzyjemne uczucie ściągnięcia. Wśród składników kosmetyków do pielęgnacji skóry suchej trądzikowej warto szukać mocznika, kwasu linolowego, a unikać substancji, które mogą dodatkowo zatykać pory – parafina i wazelina. Preparat, który jednocześnie pielęgnuje skórę trądzikową i ją nawilża to m.in. krem nawilżająco-matujący Cetaphil PRO Oil Control.
Jakie leki na trądzik bez recepty są skuteczne?
Cera trądzikowa u dorosłych i nastolatków może wymagać zastosowania leków miejscowych. Są one wprowadzane, jeśli zmiany w codziennej pielęgnacji skóry nie dają wystarczających efektów. Kolejnym krokiem jest wówczas leczenie miejscowe. Preparaty te ograniczają rozwój bakterii, przyczyniających się do wystąpienia trądziku, działają przeciwzapalnie, regulują produkcję łoju i złuszczają naskórek.
Jakie leki na trądzik dostępne są bez recepty? Te, zawierające kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu i kwas salicylowy. Leki z kwasem azelainowym to m.in. Skinoren i Acne-Derm. Działają one wielokierunkowo, na wszystkie przyczyny trądziku. Ograniczają rozwój bakterii Propionibacterium acnes, jednocześnie nie prowadząc do powstania lekooporności. Hamują stan zapalny, zmniejszają łojotok i błyszczenie się skóry. Zapobiegają też pojawianiu się nowych zaskórników. Są pomocne w zapobieganiu bliznom potrądzikowym. Leki na trądzik z kwasem azelainowym dostępne są w postaci żelu, który zalecany jest osobom z cerą tłustą i trądzikową, oraz w postaci kremu, który lepiej sprawdza się przy cerze suchej trądzikowej.
Leczenie trądziku trwa co najmniej kilka miesięcy. Prawidłowe stosowanie leku z kwasem azelainowym najczęściej pozwala zauważyć pierwsze efekty po 4 tygodniach. Zaleca się jednak ocenę efektywności terapii nie wcześniej niż po min. 8 tygodniach. Jeśli lek okaże się skuteczny, można kontynuować stosowaną kurację.
Właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwzaskórnikowe posiada też nadtlenek benzoilu, zawarty w takich lekach jak Benzacne i Akneroxid. Leki z nadtlenkiem benzoilu, podobnie jak leki z kwasem azelainowym, mogą być stosowane przez osoby dorosłe oraz nastolatków powyżej 12. roku życia. Preparaty te nanosi się w niewielkiej ilości na skórę zmienioną chorobowo (nie punktowo). W zależności od nasilenia zmian skórnych, terapię można rozpocząć lekiem o wyższym stężeniu nadtlenku benzoilu (100 mg/g) lub niższym (50 mg/g). Najczęściej zaleca się stopniowe przyzwyczajenie skóry do działania tej substancji i stosowanie przez pierwsze 2-3 tygodnie leku z niższą zawartością nadtlenku benzoilu.
Rzadziej w leczeniu trądziku stosuje się kwas salicylowy. On również ogranicza nasiloną produkcję łoju, działa złuszczająco i zmniejsza powstawanie zaskórników. Nie posiada jednak znaczącego działania przeciwbakteryjnego i przeciwzapalnego.
Leczenie trądziku u dorosłych i nastolatków przy pomocy preparatów bez recepty jest skuteczne u pacjentów z łagodnym i umiarkowanym nasileniem zmian trądzikowych. Przy cięższej postaci choroby, konieczne może być wprowadzenie leków doustnych (np. retinoidów) lub połączenie terapii doustnej z miejscową. Trądzik hormonalny u kobiet po 20. roku życia czasami leczony jest przy pomocy doustnych preparatów antykoncepcyjnych, które zwykle stosowane są jednocześnie z leczeniem miejscowym.
Jakie zioła i witaminy na trądzik?
Leczenie i pielęgnację cery trądzikowej może wspomagać odpowiednia suplementacja. Na skórę korzystnie wpływają witaminy: A, C i E. Warto zadbać o ich odpowiednie spożywanie z posiłkiem. Jeśli dieta jest uboga w te związki, można zastosować odpowiednie witaminy i minerały, które uzupełnią brakujące składniki odżywcze. Nie ma dokładnych zaleceń co do diety przy trądziku. Warto zwrócić uwagę, aby pokarmy były zdrowe i zróżnicowane. Korzystne efekty może przynieść dieta o niskim indeksie glikemicznym. Część osób, borykających się z trądzikiem, zauważa nasilenie zmian po pewnych rodzajach pokarmu. U niektórych są to słodycze, u innych – ostre przyprawy. Wiedząc, które elementy pożywienia pogarszają stan skóry, można wyeliminować je z diety lub ograniczyć ich spożywanie.
Dostępne są również preparaty na skórę, włosy i paznokcie z wyciągami ziołowymi, zalecane osobom z trądzikiem. Zioła na trądzik to m.in. fiołek trójbarwny, bratek oraz rumianek pospolity. Znaleźć je można w takich suplementach jak Visaxinum D, Zioła w tabletkach Bratek i Normatabs. Pamiętajmy jednak o tym, że podstawą leczenia trądziku jest dobrze dobrana pielęgnacja i leki. Zioła i dodatkowe suplementy mogą wspomagać leczenie podstawowe, ale nigdy nie powinny go zastępować.
Bibliografia:
- Szepietowski J., Kapińska-Mrowiecka M., Kaszuba A., Langner A., Placek W., Wolska H., Matusiak Ł., Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Przegl Dermatol, 2012, 99, 649-673.
- Bergler-Czop B., Trądzik pospolity – najnowsze metody leczenia, Dermatologia po Dyplomie, 2017, 02.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Skinoren krem 200 mg/g.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Benzacne żel 50 mg/g.