Nebulizacja umożliwia podanie leku bezpośrednio do dróg oddechowych. Dzięki temu osiąga się szybki efekt terapeutyczny. Jak zwiększyć efektywność tej metody? Jak robić inhalacje z soli fizjologicznej, aby była wykonana prawidłowo? Dobra technika i odpowiedni wybór nebulizatora moja tutaj duże znaczenie. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
1. Co daje inhalacja z wykorzystaniem nebulizatora?
2. Domowa inhalacja - od czego zależy efektywność nebulizacji?
3. Jak prawidłowo robić inhalację inhalatorem tłokowym
4. Inhalacja niemowlaka i małego dziecka
Co daje inhalacja z wykorzystaniem nebulizatora?
Nebulizator to urządzenie, które zmienia płynny lek lub sól fizjologiczną w mgiełkę, która dostarczana jest bezpośrednio do dróg oddechowych. Dzięki temu bardzo szybko osiąga się wysokie stężenie leku bezpośrednio w miejscu jego działania. Wiele substancji podanych doustnie lub w iniekcji wywołuje szereg działań niepożądanych. Inhalacja pozwala je ograniczyć. Dodatkowo nebulizacja solą fizjologiczną nawilża, oczyszcza i przywraca prawidłowe funkcjonowanie dróg oddechowych. Dlatego też inhalacja na katar oraz kaszel to tak popularna w ostatnim czasie metoda terapeutyczna. Efekt leczniczy zależy oczywiście od tego co zostanie wlane do nebulizatora. Dlatego warto korzystać z dostępnych na rynku ampułek do inhalacji, które zawierają wyższe stężenia chlorku sodu oraz dodatki jak np. kwas hialuronowy i ektoinę.
Aby dowiedzieć się więcej na co pomaga inhalacja i w jakich przypadkach warto ją wykonać przeczytaj artykuł: Nebulizacja – na co pomaga? Kiedy warto sięgać po inhalator?
Domowa inhalacja - od czego zależy efektywność nebulizacji?
Efektywność nebulizacji zależy od kilku czynników. Znaczenie ma bez wątpienia odpowiedni dobór urządzenia, technika wykonania inhalacji, ale również indywidualne cechy pacjenta.
Wybierając nebulizator należy zwrócić uwagę na jak duże cząsteczki urządzenie rozprasza płyn umieszczany w zbiorniku nebulizatora.
Wielkość cząstek ma bowiem ogromne znaczenie. Im są one mniejsze tym dotrą głębiej. Do pęcherzyków płucnych docierają cząstki wielkości 1-2 µm. O tym na jak duże cząstki nebulizator rozprasza płyn w zbiorniku mówi parametr ukryty pod skrótem MMAD. Jest on różny w przypadku różnych modeli inhalatorów. Optymalnie powinien wynosić od 0,5-3 µm.
Znaczenie ma również stan dróg oddechowych pacjenta oraz objętość oddechowa, częstotliwość oddechów, a także temperatura i wilgotność panujące w drzewie oskrzelowym. Są to parametry bardzo indywidualne, związane ze stanem zdrowia pacjenta, jego wiekiem, a nawet porą roku. Zimą w sezonie grzewczym drogi oddechowe są znacznie bardziej wysuszone, wtedy też nebulizacja może okazać się mniej efektywna.
Poza tym sama technika wykonania nebulizacji, właściwości roztworu oraz sposób użytkowania nebulizatora wpływają na efektywność inhalacji. O czy należy pamiętać?
- zabieg powinien być wykonywany na prosto, najlepiej na siedząco,
- jeśli wykonywana jest inhalacja na kaszel bądź inne schorzenia dolnych dróg oddechowych lepiej użyć ustnika niż maseczki; wtedy więcej leku dostanie się do drzewa oskrzelowego,
- korzystając z ustnika trzeba oddycha przez usta,
- u dziecka preferowana jest maseczka niż ustnik,
- maseczka musi dobrze przylegać do twarzy,
- podczas nebulizacji należy swobodnie oddychać, chociaż raz na jakiś czas warto wykonać głęboki wdech i zatrzymać powietrze na kilkanaście sekund w drogach oddechowych,
- urządzenie nie będzie działać jeśli objętość płynu w pojemniku na lek będzie mniejsza od minimalnej, określonej przez producenta; dlatego w niektórych przypadkach należy wlać sól fizjologiczną do zbiorniczka i do niej dodać lek,
- znaczenie ma również stężenie roztworu znajdującego się w pojemniku nebulizatora, jego lepkość oraz temperatura,
- warto upewnić się czy przepisane przez lekarza leki można łączyć ze sobą i podawać podczas jednej inhalacji, o pomoc w tej kwestii można poprosić również farmaceutę.
Jak prawidłowo robić inhalację inhalatorem tłokowym?
Jeśli korzystasz z nebulizatora pierwszy raz zapoznaj się z zaleceniami producenta znajdującymi się w instrukcji obsługi dołączonej do opakowania. Następnie dokładnie dopasuj do siebie poszczególne elementy urządzenia i złóż je w całość. Przed przystąpieniem do obsługi inhalatora umyj ręce i podłącz kompresor do źródła zasilania. Pamiętaj również, aby zmyć makijaż, zdjąć soczewki kontaktowe oraz oczyścić nos z wydzieliny. Jak robić inhalację inhalatorem tłokowym, który jest najpopularniejszym typem nebulizatora?
- Umieść odmierzony lek, sól fizjologiczną bądź zawartość innej ampułki do nebulizacji w pojemniku i zamknij go.
- Usiądź wygodnie, załóż maseczkę bądź obejmij ustami ustnik i włącz nebulizator.
- Oddychaj spokojnie, co jakiś czasy wykonując głęboki wdech.
- Po zakończeniu nebulizacji (zamiast bulgotania możesz usłyszeć syczenie w przypadku wielu nebulizatorów tłokowych) wyłącz urządzenie.
- Maseczka, ustnik oraz pojemnik nebulizatora powinny zostać umyte z wykorzystaniem łagodnego detergentu pod bieżącą wodą i pozostawione do wyschnięcia. Pamiętaj, że po nebulizacji z wykorzystaniem sterydów należy dokładnie wypłukać jamę ustną, aby uniknąć zakażenia grzybiczego oraz przemyć twarz w celu zapobiegania podrażnieniom.
Ile powinna trwać inhalacja? Zależy w dużej mierze od tego jaka objętość leku ma zostać zamieniona w aerozol. Generalnie inhalację należy wykonywać do momentu obserwowania bulgotania w pojemniku nebulizatora, w którym znajduje się lek bądź tak długo jak z nebulizatora wydobywa się mgiełka. Trwa to mniej więcej od 5 do 10 minut.
Nebulizacja - jak często powinna być wykonywana? Na pewno tyle razy ile zlecił lekarz. To w przypadku choroby, a jeśli chodzi o profilaktykę albo łagodzenie objawów przeziębienia z wykorzystaniem nebulizacji to 1 do 2 zabiegów w ciągu dnia będą wystarczające.
Leki łagodzące objawy przeziębienia najdziesz w kategorii Przeziębienie i grypa.
Inhalacja niemowlaka i małego dziecka
Inhalacja domowa dziecka z wykorzystaniem nebulizatora wygląda podobniej jak u osób dorosłych. Trzeba jednak pamiętać, aby nie wykonywać jej po jedzeniu, ponieważ szczególnie u niemowląt może dojść do ulewania bądź wymiotów. Inhalacja dziecka podczas snu również nie jest wskazana. W przypadku małych dzieci zaleca się oklepać plecki po zakończeniu nebulizacji i oczyścić nosek za pomocą odciągacza.
Nebulizacja niemowlaka może wiązać się z płaczem malucha. Warto jednak pamiętać, że dzięki temu więcej leku dostanie się do dróg oddechowych. Aby dziecko nie bało się nebulizatora można zakupić urządzenie wyglądające bardziej przyjaźnie. Na rynku dostępne są m.in. inhalatory tłokowe przypominające zwierzątka.
Nebulizatory – szeroki wybór urządzeń. Sprawdź >>
Nebulizacja to bardzo popularna w ostatnim czasie metoda terapeutyczna. Nic dziwnego świetnie sprawdza się w przypadku wielu infekcji dróg oddechowych, w tym również w przebiegu przeziębienia i grypy. Co więcej jest rekomendowana nawet dla najmłodszych dzieci. Warto zatem wiedzieć jak prawidłowo robić inhalacje z wykorzystaniem nebulizatora. Technika ma bowiem ogromne znaczenie dla skuteczności tej metody leczniczej.
Bibliografia:
- Karolewicz B. i inni; Nebulizacja jako metoda podawania leków; Farmacja Polska, 2009, 65(4): 291-304 [dostęp online].
- Joseph L Rau ; The inhalation of drugs: advantages and problems; Respir Care; 2005 Mar;50(3):367-82 [dostęp online].
