Kaszel krtaniowy najczęściej jest wynikiem infekcji wirusowej, choć warto mieć na uwadze, że możliwych jest wiele przyczyn jego wystąpienia. Jak się objawia kaszel krtaniowy? Jakie inne dolegliwości mogą mu towarzyszyć? Dowiedz się też, co na kaszel krtaniowy u dziecka można zastosować i jakie domowe sposoby pomogą złagodzić ten uciążliwy objaw.
1. Kaszel krtaniowy – jakie może mieć przyczyny?
2. Kaszel krtaniowy u dziecka – jak się objawia?
3. Co na kaszel krtaniowy stosować?
4. Kaszel krtaniowy – domowe sposoby
Kaszel krtaniowy – jakie może mieć przyczyny?
Kaszel krtaniowy u dorosłych i dzieci najczęściej wynika z ostrego podgłośniowego zapalenia krtani, które określane jest również jako pseudokrup. I to właśnie na tej chorobie skupimy się w artykule. Niemniej jednak kaszel krtaniowy może mieć też inne przyczyny. Może pojawić się on w przebiegu innego rodzaju infekcji górnych dróg oddechowych. Zazwyczaj utrzymuje się krótko i określany jest wówczas jako kaszel ostry. Rzadziej występuje przewlekły kaszel krtaniowy, który trwa dłużej i może być bardzo uciążliwy dla pacjenta.
Kaszel krtaniowy u dzieci może rozwinąć się także w wyniku przerośnięcia migdałka gardłowego. W tym przypadku towarzyszą mu zazwyczaj inne objawy, wskazujące na przerost migdałka, takie jak chrapanie, zaburzenia snu czy epizody bezdechu. Suchy kaszel krtaniowy u części osób pojawia się pod wpływem kontaktu z zimnym powietrzem lub w czasie wysiłku. W takich sytuacjach może mieć on podłoże alergiczne. Nawracający kaszel krtaniowy może wynikać także z obecności choroby podstawowej, takiej jak chociażby choroba refluksowa przełyku. Objaw ten może mieć również podłoże psychogenne. Kaszel krtaniowy u niemowlaka w rzadkich przypadkach wynika z wady anatomicznej.
W zależności od przyczyny inaczej przebiega leczenie kaszlu krtaniowego. Jeśli jego źródłem jest niegroźna infekcja dróg oddechowych, stosuje się leki na kaszel, preparaty przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Czasami wskazane jest podanie leków na receptę, takich jak np. glikokortykosteroidy.
Kaszel krtaniowy u dziecka – jak się objawia?
Jak zostało wspomniane, o kaszlu krtaniowym najczęściej mówi się w kontekście ostrego zapalenia krtani. Choroba ta rozwija się głównie wśród dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. Zdarza się również, że chorują na nią młodsze maluchy. Kaszel krtaniowy przy ostrym zapaleniu krtani jest dość charakterystyczny. Często bywa on określany jako „kaszel szczekający”. W przebiegu zapalenia krtani dochodzi do obrzęku i przekrwienia błony śluzowej wyścielającej krtań i jej okolice. Obrzęk sprawia, że światło dróg oddechowych ulega zwężeniu. Można się więc domyślić, że utrudnione jest wówczas swobodne pobieranie powietrza.
Kaszel krtaniowy w przebiegu ostrego zapalenia krtani pojawia się nagle, bardzo często w porze nocnej. Może wybudzić dziecko ze snu. Po salwie kaszlu pojawia się tzw. stridor, czyli świst wdechowy. Dziecko próbuje szybko pobrać powietrze, ale obrzęk krtani mu to znacząco utrudnia. Charakterystyczny świst najczęściej pojawia się właśnie podczas wdechu, choć czasami obserwuje się go również przy wydychaniu powietrza. Suchy kaszel krtaniowy może powodować też duszność. Przy cięższym przebiegu choroby, u pacjentów może zaobserwować zapadanie się mostka.
Przy zapaleniu krtani, oprócz kaszlu krtaniowego pojawia się zazwyczaj również gorączka i chrypka. Część dzieci skarży się też na ból gardła. Ból gardła i kaszel krtaniowy występują też w przebiegu innych infekcji górnych dróg oddechowych. Mokry kaszel krtaniowy, któremu towarzyszy utrzymujący się nieżyt nosa, zaburzenia węchu czy też uczucie rozpierania twarzy, może być oznaką przewlekłego zapalenia zatok. O chorobie tej można przeczytać w artykule: Zapalenie zatok – sposoby na ból zatok i katar.
Kaszel krtaniowy – jak długo trwa? Jeśli jego przyczyną jest ostre zapalenie krtani, kaszel utrzymuje się zazwyczaj kilka dni, do tygodnia. Czasami rozwija się przewlekły kaszel krtaniowy u dziecka lub dorosłego, który może trwać wiele tygodni i wymagać odpowiedniej diagnostyki.
Co na kaszel krtaniowy stosować?
Kaszel krtaniowy – leczenie zależy od przyczyny tego objawu. Przy zapaleniu krtani, terapia w istotnym stopniu uzależniona jest od ciężkości przebiegu choroby. Ciężki kaszel krtaniowy u niemowlaka nierzadko wymaga hospitalizacji. Obrzęk krtani, która u najmłodszych pacjentów już i tak jest wąska, utrudnia prawidłowe oddychanie. Może prowadzić do zagrażających zdrowiu problemów z pobieraniem powietrza i duszności.
W łagodniejszych przypadkach lekarz może zalecić wziewne podawanie glikokortykosteroidów w domu. Jak złagodzić kaszel krtaniowy? Pomocne mogą być też zimne inhalacje. Czasami wystarczy otwarcie okna lub adekwatne do pogody ubranie dziecka i wyjście z nim za zewnątrz przy niskich temperaturach powietrza. Zimno działa obkurczająco na błonę śluzową. Pomaga zmniejszyć przekrwienie i obrzęk śluzówki. Może więc złagodzić nagły, ostry atak kaszlu.
Kaszel krtaniowy u dziecka – leczenie ostrego zapalenia krtani jest objawowe. Bardzo rzadko zachodzi rzeczywista potrzeba podania antybiotyku. Wskazane jest stosowanie leków, które łagodzą pojawiające się objawy choroby. Oprócz wspomnianych wcześniej sterydów wziewnych, które wydawane są na receptę, można sięgnąć też po leki na ból i gorączkę. U najmłodszych dzieci zalecany jest paracetamol lub ibuprofen. Leki z paracetamolem (np. Pedicetamol, Paracetamol Hasco Forte) i ibuprofenem (np. Ibufen dla dzieci Forte, Nurofen dla dzieci Forte) najmłodszym pacjentom podaje się w formie syropu lub czopków. Jeśli jest możliwość, preferowane jest stosowanie formy doustnej. Pamiętajmy również o tym, aby leki na gorączkę dawkować na podstawie masy ciała dziecka.
Kaszel krtaniowy u dziecka, któremu towarzyszy świst wdechowy i który utrudnia prawidłowe oddychanie, wymaga wizyty u lekarza. Przy zapaleniu krtani potrzebne są często sterydy wziewne, wydawane na receptę. Wspomagająco, przy gorączce można podać lek obniżający temperaturę ciała.
Kaszel krtaniowy – domowe sposoby
Czy istnieje skuteczny domowy sposób na kaszel krtaniowy? Oprócz wspomnianych już chłodnych inhalacji, z pewnością warto zadbać o regularne nawadnianie dziecka. Maluchy karmione mlekiem matki powinny być jak najczęściej przystawiane do piersi. Istotne jest też zachowanie spokoju przy nagłym, intensywnym napadzie kaszlu u dziecka. Choć taki epizod może budzić zdenerwowanie u opiekunów, nerwowa atmosfera dodatkowo wzmaga niepokój małego pacjenta i może nasilać kaszel. Ważne jest więc zachowanie spokoju i zapewnienie dziecku bezpiecznej, bliskiej, wspierającej przestrzeni.
Domowy sposób na kaszel krtaniowy to również nawilżanie powietrza oraz dbanie o utrzymanie optymalnej, nie za wysokiej temperatury w mieszkaniu. Przy szczekającym kaszlu występującym w przebiegu zapalenia krtani nie zaleca się stosowania ciepłych inhalacji, a u starszych dzieci i dorosłych niewskazane są gorące „parówki” polegające na wdychaniu pary wodnej unoszącej się nad naczyniem z gorącą wodą. O innych sposobach łagodzenia kaszlu pisaliśmy w artykule: Kaszel suchy czy mokry? – zanim zaczniesz leczenie sprawdź, jak odróżnić rodzaj kaszlu.
Kaszel krtaniowy a spacery – jak zostało już wspomniane, spacery mogą przynieść ulgę i poprawę komfortu pacjentom zmagającym się z ostrym zapaleniem krtani. Na spacer warto udać się, jeśli dziecko nie gorączkuje i jego ogólny stan zdrowia nie jest zły. W takich przypadkach spacer podczas chłodniejszej pory roku może zadziałać kojąco. Wstrzymać się od wychodzenia z domu warto jednak, gdy stan dziecka nie jest najlepszy lub pacjent gorączkuje. Wówczas lepszym pomysłem może być nawilżanie powietrza i częste wietrzenie mieszkania.
Kaszel krtaniowy jest niebezpieczny głównie dla niemowląt i małych dzieci. Obrzęk krtani i związane z nią utrudnione oddychanie może bowiem nieść ze sobą groźne konsekwencje zdrowotne. U osób dorosłych, kaszel pojawiający się w wyniku zapalenia zatok ma zazwyczaj mniejsze nasilenie i nie stwarza większego zagrożenia. Pojawiający się u dzieci szczekający kaszel wymaga wizyty u lekarza. Dotyczy to szczególnie grupy najmłodszych dzieci, w przypadku której konieczna może być hospitalizacja. Kaszel krtaniowy może mieć też inne przyczyny. Jeśli więc nie występują dodatkowe objawy sugerujące infekcję, a kaszel utrzymuje się dłużej niż kilka dni, jego źródłem może nie być ostre zapalenie krtani, a inna przyczyna, która wymaga rozpoznania.
Bibliografia:
- Sybilski A.J. Pseudokrup – ostre zapalenie krtani. Alergoprofil 2022, 18, 1, 8-13, doi: 10.24292/01.AP.181100222.
- Zielińska-Bliźniewska H., Olszewski J. Ostre podgłośniowe i nadgłośniowe zapalenie krtani. Medycyna po Dyplomie, 2019, 12.
- Ślączka K., Basiewicz-Ślączka E., Zawadzka-Głos L., Mierzewska-Schmidt M. Zapalenie krtani o ciężkim przebiegu u dzieci. N Ped 2015, 19 (1), 9-14.
- Sandhu G.S., Kuchai R. The larynx in cough. Cough. 2013 Jun 3;9(1):16. doi: 10.1186/1745-9974-9-16.
