Mdłości w ciąży występują u większości przyszłych mam. Mogą istotnie wpływać na samopoczucie i wykonywanie codziennych aktywności. Kiedy zaczynają się mdłości w ciąży i z czego mogą one wynikać? Jakie domowe sposoby na mdłości w ciąży mogą złagodzić pojawiające się dolegliwości? Po jakie tabletki na nudności mogą sięgnąć kobiety ciężarne?
1. Kiedy pojawiają się mdłości w ciąży?
2. Przyczyny mdłości w ciąży
3. Domowe sposoby na mdłości w ciąży
4. Jakie tabletki na mdłości w ciąży są bezpieczne dla przyszłej mamy?
Kiedy pojawiają się mdłości w ciąży?
Mdłości w ciąży – kiedy się pojawiają? Zazwyczaj ich początek przypada na 6-8. tydzień ciąży. Utrzymują się kilka lub kilkanaście tygodni i najczęściej ustępują do 16-20. tygodnia ciąży. Niekiedy jednak, trwają niemalże przez całe 9 miesięcy.
Mdłości w ciąży przez wiele osób postrzegane są jako poranne dolegliwości. W rzeczywistości jednak, objawy te mogą pojawiać się nie tylko nad ranem, ale właściwie w ciągu całego dnia. Zdecydowana większość kobiet odczuwających nudności w ciąży (80%), zmaga się z nimi nie tylko o poranku.
Mdłości oraz wymioty dotyczą większości kobiet ciężarnych. Szacuje się że nawet do 70% przyszłych mam odczuwa te dolegliwości, choć oczywiście z różną intensywnością. Mdłości w ciąży o łagodnym nasileniu można łagodzić domowymi sposobami lub odpowiednimi, bezpiecznymi dla ciężarnej preparatami. Silne nudności oraz wymioty mogą natomiast wymagać pomocy lekarskiej, a także hospitalizacji.
U niewielkiego odsetka kobiet, u których pojawiają się mdłości, rozwija się ich ciężka postać – niepowściągliwe wymioty ciężarnych (HP – Hyperemesis Gravidarum). W ich przebiegu występują ciężkie, uporczywe wymioty, które zazwyczaj powodują spadek masy ciała. Wiążą się też z ryzykiem odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, które mogą zagrażać prawidłowemu przebiegowi ciąży. Przypadłość ta może znacząco pogarszać komfort życia kobiety ciężarnej oraz jej rodziny, a także negatywnie odbijać się na samopoczuciu przyszłej mamy. Kobiety z niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych często wymagają pobytu w szpitalu.
Mdłości w ciąży – od kiedy zaczynają się pojawiać? Najczęściej dają o sobie znać w drugim miesiącu ciąży i trwają do końca pierwszego trymestru. Stopniowo ustępują na początku drugiego trymestru, choć część kobiet zmaga się z nudnościami przez całą ciążę.
U niektórych kobiet, niepokój budzi brak mdłości w ciąży. Nie oznacza on jednak, że ciąża przebiega nieprawidłowo. Organizm każdej kobiety jest inny i każda przyszła mama odczuwa nieco inne dolegliwości ciążowe o odmiennym nasileniu. Choć mdłości w ciąży występują u większości kobiet, u niektórych mogą w ogóle się nie pojawić.
Przyczyny mdłości w ciąży
Nie wiadomo jednoznacznie, jakie są przyczyny mdłości, nudności i wymiotów u kobiet ciężarnych. Najprawdopodobniej, wpływ na pojawienie się mdłości w ciąży ma kilka czynników:
- wysoki poziom gonadotropiny kosmówkowej, czyli hormonu produkowanego przez łożysko – może on stymulować obszar mózgu w którym znajduje się ośrodek wymiotów, a także nasilać syntezę estrogenu który wzmaga mdłości,
- adaptacja ewolucyjna – niektórzy uważają, że mdłości w ciąży maja na celu ochronę płodu przed składnikami żywności, które potencjalnie mogą zagrażać jego prawidłowemu rozwojowi. Zwolennicy tej teorii wiążą czas występowania nudności z okresem kształtowania się wszystkich najważniejszych organów u płodu,
- skłonności psychiczne – obserwuje się częstsze występowanie mdłości w ciąży u kobiet, narażonych na silny stres, niemających odpowiedniego wsparcia psychicznego oraz tych, które nie planowały ciąży i trudno jest im ją zaakceptować. Nudności i wymioty w ciąży częściej dotyczą też kobiet z większą skłonnością do depresji,
- czynniki genetyczne.
Mdłości częściej pojawiają się u kobiet, po raz pierwszy będących w ciąży, a także bardzo młodych (<20 lat) i otyłych. Występowanie mdłości w pierwszej ciąży nie jest równoznaczne z tym, że będą one doskwierać kobiecie przy każdej kolejnej ciąży. Choć w przypadku niepowściągliwych wymiotów ciężarnych rzeczywiście widoczne jest częste pojawianie się tego zaburzenia wśród kobiet, u których w przeszłości rozwinęło się HG. Jeśli jednak chodzi o mdłości, przy każdej kolejnej ciąży mogą mieć one zupełnie inne nasilenie lub nie pojawiać się wcale.
Domowe sposoby na mdłości w ciąży
Wiemy już kiedy zaczynają się mdłości w ciąży i jakie mogą być ich przyczyny. Przejdźmy więc do sposobów, które pomogą zmniejszyć ich nasilenie:
- przygotowanie koło łóżka zdrowej przekąski, którą warto spożyć po przebudzeniu, przed wstaniem,
- jedzenie mniejszych porcji posiłków w mniejszych odstępach czasu – jest to sposób na mdłości w ciąży, który pomaga wielu przyszłym mamom znacząco ograniczyć odczuwane dolegliwości. Można spożywać niewielkie posiłki nawet co 2 godziny, aby żołądek nie był pusty przez dłuższy czas,
- picie wody między posiłkami – kobiety ciężarne mogą poczuć się lepiej jeśli nie wypiją płynu do posiłku lecz w okresie między spożywaniem pokarmów,
- unikanie pokarmów oraz zapachów, które nasilają mdłości w ciąży – ta kwestia jest już bardziej indywidualna. Część kobiet jest w stanie rozpoznać które zapachy i posiłki wzmagają u nich nudności. W takich przypadkach warto ich unikać,
- spożywanie lekkostrawnych posiłków, bogatych w węglowodany złożone i jednocześnie unikanie bardzo tłustych i słodkich produktów,
- noszenie przy sobie zdrowej przekąski, którą można spożyć jeśli pojawi się nagły głód.
Zdrowe przekąski dla kobiet w ciąży, zmagających się z mdłościami to np. orzechy będące cennym źródłem błonnika i nienasyconych kwasów tłuszczowych, warzywa, owoce (świeże i suszone) lub suche przekąski (np. chrupkie razowe pieczywo). O produktach spożywczych szczególnie polecanych kobietom ciężarnym pisaliśmy w artykule: Co jeść w ciąży? Sprawdź, jak dieta w ciąży może być wzbogacona w owoce i warzywa.
Domowe sposoby na mdłości w ciąży mogą być w zupełności wystarczające dla kobiet, zmagających się z nudnościami o łagodnym nasileniu. Modyfikacja trybu życia oraz odpowiednie zmiany w diecie mogą przynieść przyszłym mamom ulgę i uśmierzyć dokuczliwe objawy.
Jakie tabletki na mdłości w ciąży są bezpieczne dla przyszłej mamy?
Co na mdłości w ciąży przyszła mama może zastosować? Jakie leki są bezpieczne dla rozwijającego się płodu? Mdłości w ciąży najczęściej przypadają na okres kluczowy dla rozwoju płodu, w którym dochodzi do kształtowania się wszystkich narządów wewnętrznych. Z tego powodu, wiele kobiet obawia się stosowania jakichkolwiek preparatów na nudności, aby nie zaszkodzić dziecku. Dostępne są jednak środki o udowodnionym bezpieczeństwie dla rozwijającego się płodu, które mogą złagodzić odczuwane przez kobietę nudności.
Surowcem roślinnym o potwierdzonej skuteczności w leczeniu mdłości w ciąży jest kłącze imbiru. Roślina ta posiada łagodne właściwości przeciwwymiotne, a do tego jest dobrze tolerowana przez większość pacjentów. Nie zaobserwowano jak dotąd, aby suplementacja imbiru wiązała się ze zwiększonym ryzykiem poronienia lub wystąpienia wad rozwojowych u dzieci. Przykładowym preparatem na dolegliwości ciążowe zawierającym imbir jest Prevomit. Oprócz ekstraktu z kłącza imbiru znajduje się w nim też witamina B6, która również może zmniejszać mdłości w ciąży.
Imbir znajduje się także w suplemencie witaminowym dla kobiet w ciąży Prenatal Uno. Zawiera on niemal wszystkie (oprócz kwasów DHA) składniki odżywcze rekomendowane kobietom w ciąży, w odpowiednich ilościach. Preparat ten może być więc dobrym wyborem dla kobiet cierpiących na mdłości w ciąży, które nie chcą połykać dodatkowych tabletek. O witaminach i składnikach mineralnych niezbędnych dla prawidłowego rozwoju dziecka i przebiegu ciąży pisaliśmy w artykule: Witaminy dla kobiet w ciąży i planujących ciążę – czego potrzebuje przyszła mama?
Jeśli domowe sposoby na nudności i preparaty z imbirem nie przyniosą wystarczających efektów, a odczuwane dolegliwości są na tyle silne, że znacząco wpływają na jej samopoczucie i komfort, warto udać się do lekarza. Dostępne są leki na mdłości w ciąży, które mogą być stosowane przez kobiety ciężarne. W pierwszej kolejności, leczenie rozpoczyna się najczęściej od zastosowania leków przeciwhistaminowych starszej generacji, a w przypadku ich nieskuteczności, lekarz może zadecydować o wprowadzeniu do terapii leku z ondansetronem lub metokloplamidem. Wymienione leki na mdłości w ciąży dostępne są jedynie na receptę, a o ich stosowaniu u danej kobiety ciężarnej decyduje lekarz.
Przy łagodnych mdłościach w ciąży zazwyczaj wystarczy stosowanie imbiru lub leków przeciwwymiotnych, należących do starszej generacji leków przeciwhistaminowych. Przy bardziej nasilonych dolegliwościach lub współwystępowaniu wymiotów, konieczne jest kontrolowanie poziomu elektrolitów. Warto zapobiegać wystąpieniu zaburzeń elektrolitowych poprzez spożywanie doustnych elektrolitów. Pacjentki z niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych mogą wymagać nawodnienia dożylnego.
Mdłości w ciąży mogą mieć różne nasilenie i w różnym stopniu wpływać na funkcjonowanie przyszłej mamy. O ile są one łagodne, zazwyczaj domowe sposoby na mdłości oraz preparaty z imbirem odczuwalnie łagodzą pojawiające się nudności. Jeśli jednak ich skuteczność nie wpływa znacząco na poprawę stanu zdrowia kobiety i jej samopoczucie, warto udać się do lekarza. Doradzi on odpowiedni lek na mdłości w ciąży, który pomoże pozbyć się lub chociaż znacząco zmniejszyć odczuwane mdłości.
Bibliografia:
- Liu C., Zhao G., Qiao D., Wang L., He Y., Zhao M., Fan Y., Jiang E., Emerging Progress in Nausea and Vomiting of Pregnancy and Hyperemesis Gravidarum: Challenges and Opportunities. Front Med (Lausanne). 2022; 8: 809270, doi: 10.3389/fmed.2021.809270.
- Matthews A., Downswell T., Haas D.M., et al. Intervention for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database System Rev. 2010, (9), doi: 10.1002/14651858.CD007575.pub2.
- Spaczyński M., Nowak-Markwitz E., Oszukowski P. i inni, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania preparatu „Prevomit” w położnictwie. Ginekol Pol. 2015, 86, 318-320.
