Potrzeby żywieniowe dziecka są bardzo indywidualne. Ze względu na problemy trawienne i nietolerancje pokarmowe nie każdemu niemowlakowi można podawać klasyczne mleko modyfikowane początkowe, a później mleko następne. W wielu przypadkach pomocne okazują się mleka specjalistyczne. Czym są tego typu produkty i dla kogo są one przeznaczone?
1. Specjalistyczne mleka dla niemowląt – co to jest?
2. Mleko dla alergików – wskazania do stosowania
3. Specjalistyczne mleko dla noworodków i niemowląt – rodzaje
4. Jakie mleko początkowe, a jakie następne – zmiana mleka specjalistycznego
Specjalistyczne mleka dla niemowląt – co to jest?
Według wszelkich zaleceń specjalistów podstawą żywieniową dziecka do 6 – tego miesiąca życia powinno być mleko matki. Oczywiście jeśli tylko jest to możliwe. Niekiedy trudności związane z laktacją, stanem zdrowia bądź wola mamy sprawiają, że rodzice decydują się na mleko modyfikowane początkowe. Nie dla każdego malucha sprawdzi się klasyczna mieszanka mleczna. Może okazać się, że po jej wprowadzeniu do diety dziecka pojawią się problemy trawienne lub zmiany skórne, które będą wymagały zmiany mleka modyfikowanego na specjalistyczne. Tego typu produkt dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych niemowlęciu, a w przypadku wcześniaków i noworodków z niską masą urodzeniową nawet znacznie więcej, w porównaniu z klasyczną mieszanką mleczną. Ponadto w procesie wytwarzania mleka specjalistycznego użyto technologii lub zmodyfikowano skład w taki sposób, że pomaga ono zahamować problemy z brzuszkiem. Sprawia to, że ewentualna alergia pokarmowa u niemowlaka staje się znacznie mniej dokuczliwa.
Rodzic nie powinien na własna rękę sięgać po specjalistyczne mleko modyfikowane dla niemowlaka. Wszelkie niepokojące objawy związane z problemami trawiennymi i zmianami skórnymi u malucha zawsze trzeba skonsultować z pediatrą. Dlatego kiedy rodziców niepokoją nadmierne ulewania, kolki, zaparcia, biegunki, wysypka, zbyt częste dopominanie się malucha o jedzenie lub też problemy z przyrostem masy koniecznie należy porozmawiać o tym ze specjalistą. Jest to ważne, ponieważ problemy zdrowotne u noworodków i niemowląt dają szereg niespecyficznych objawów. Każda zmiana mleka modyfikowanego z 1 na 2 czy też klasycznego na specjalistyczne wymaga bacznej uwagi rodziców, stopniowej adaptacji malucha oraz ścisłej współpracy z lekarzem.
Szeroki wybór mlek modyfikowanych dla niemowląt i dzieci powyżej 1. roku życia znajdziesz tutaj>>
Mleko dla alergików – wskazania do stosowania
Mleko specjalistyczne wybierane jest kiedy maluch prezentuje szereg określonych objawów lub gdy wywiad rodzinny w kierunku, np. alergii na białka mleka krowiego jest dodatni. Wbrew pozorom istnieje wiele wskazań, aby skład mleka modyfikowanego wprowadzanego do diety dziecka był odpowiednio zmieniony. Dzięki temu pozwoli to uniknąć szeregu problemów zdrowotnych i nieprzyjemnych dolegliwości. Należą do nich m.in.:
• wymioty,
• intensywne ulewania,
• wzdęcia, nadmierne gazy,
• biegunka,
• zaparcia,
• niespokojne zachowanie dziecka, nieukojony płacz,
• reakcje alergiczne,
• zmiany atopowe na skórze,
• wcześniactwo,
• zbyt niska masa urodzeniowa,
• brak lub zbyt mały przyrost masy ciała dziecka,
• choroby metaboliczne (m.in. galaktozemia).
Specjalistyczne mleko dla noworodków i niemowląt – rodzaje
Obecnie na rynku dostępnych jest bardzo dużo rodzajów mlek specjalistycznych dedykowanych dla konkretnych grup maluchów z alergią, nietolerancją i problemami trawiennymi.
• Mleka bez laktozy dla niemowląt
W związku z upośledzeniem funkcjonowania jelit u malucha może pojawić się nabyta nietolerancja laktozy. Objawia się ona biegunką o bardzo nieprzyjemnym zapachu stolca, bólem brzucha, wzdęciami oraz odgłosami towarzyszącymi przemieszczaniu się treści pokarmowej w jelitach. Oczywiście tego typu zaburzenia trawienne mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, m.in. odwodnienia, zahamowania wzrostu organizmu czy tez anemii. Nietolerancja laktozy u niemowląt może objawiać się również zmianami na skórze, które umiejscawiają się na ciele i twarzy. Są czerwone i mogą przybierać formę wyprysku lub rozlanych plam. Niekiedy można je pomylić z objawami charakterystycznymi dla skazy białkowej.
Mleko dla dzieci bez laktozy pozbawione jest tego składnika. Nie zaleca się stosowania tego typu produktów przewlekle. Zawsze trzeba potwierdzić nietolerancję laktozy odpowiednimi badaniami laboratoryjnymi. Istnieją też produkty o zmniejszonej zawartości laktozy, powszechnie określane jako Comfort lub AntiColic, w zależności od producenta. Są one powszechnie znane jako mleko dla niemowląt na kolki i wzdęcia. Pediatrzy rekomendują je również w przypadku biegunek.
• Mleko modyfikowane dla alergików
Nawet u 3% niemowląt występuje alergia na białka mleka krowiego. Objawy występują głównie w pierwszych miesiącach życia dziecka, ponieważ jego układ immunologiczny jest jeszcze niedojrzały. Tego typu alergia pokarmowa może wywoływać dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, m.in. biegunkę, ból brzucha, wymioty i nudności. Zdarza się również, że powoduje ona zmiany skórne, jak pokrzywka, atopowe zapalenie skóry i obrzęk naczynioruchowy oraz symptomy ze strony układu oddechowego, m.in. nieżyt nosa czy też astmę.
Mleko na skazę białkową, bo tak potocznie nazywana jest alergia na białka mleka krowiego, produkuje się na bazie zhydrolizowanego w różnym stopniu białka. Metoda ta polega na pocięciu długiego łańcucha białka na krótsze odcinki, dzięki czemu działa ono znacznie mniej alergizująco. Mleko hipoalergiczne, inaczej znane pod nazwą mleko modyfikowane HA dedykowane jest zarówno dla dzieci u których stwierdzono alergię pokarmową oraz dla niemowląt matek, które wykazują tendencję do atopowych zmian skórnych i alergii. W cięższych przypadkach, kiedy mimo wprowadzenia do diety mleka HA objawy alergii nadal się utrzymują lekarz zazwyczaj zleca wprowadzenie mieszanki elementarnej (aminokwasowej). Jest ona całkowicie pozbawiona białka mleka krowiego.
Warto wiedzieć, że hipoalergiczne mleko modyfikowane dla noworodka i niemowlęcia w określonych sytuacjach podlega również refundacji. Podawane maluchowi zaspokaja wszystkie jego potrzeby żywieniowe.
• Mleko modyfikowane zagęszczone dla niemowląt z tendencją do nadmiernego ulewania
Ulewanie pokarmu głównie spowodowane jest niedojrzałością przewodu pokarmowego niemowlęcia. Bardzo ważna w profilaktyce ulewań po karmieniu jest poprawa techniki karmienia, a w tym odbicie malucha po jedzeniu oraz jego odpowiednie ułożenie w łóżeczku. Istnieją jednak wskazania do wprowadzenia mieszanki typu AR. Należą do nich: podejrzenie refluksowego zapalenia przełyku, wymioty i uporczywe ulewania.
Mleko modyfikowane typu AR zawiera w swoim składzie substancje zagęszczające. Oczywiście pozwala zapobiec cofaniu się pokarmu do przełyku i tym samym chroni malucha przed konsekwencjami niepełnego odżywiania, .m.in. niedokrwistością i zbyt małym przyrostem masy ciała, ale niekiedy zawarte w składzie związki zagęszczające mogą powodować u dziecka uporczywe zaparcia. Alternatywnie do klasycznego mleka modyfikowanego można dodać preparat zagęszczający – Bebilon Nutriton. Oczywiście jego wprowadzenie powinno być skonsultowane z pediatrą.
• Mleko początkowe dla noworodka z niską masą urodzeniową lub wcześniaka
Najlepsze mleko dla niemowlaka przedwcześnie urodzonego powinno mieć zwiększoną kaloryczność oraz zawartość witamin i składników mineralnych. Klasyczne mleko modyfikowane od urodzenia nie spełnia potrzeb żywieniowych dzieci z niską masą urodzeniową. Ważne jest również, aby rodzaj mieszanki, częstotliwość i wielkość porcji w takim przypadku ustalać z lekarzem pediatrą.
Jakie mleko początkowe, a jakie następne – zmiana mleka specjalistycznego
Mleko specjalistyczne nie zawsze musi być podawane przez długi okres czasu. Wyjątek stanowi mleko modyfikowane HA. Według wytycznych dieta hipoalergiczna, zawierająca jedynie zhydrolizowane białka mleka krowiego, powinna być przestrzegana konsekwentnie w pierwszym półroczu życia dziecka. Mleko modyfikowane od 6. miesiąca życia niekiedy może stanowić już klasyczną mieszankę. Nie mnie jednak decyzja o zmianie powinna być podjęta przez pediatrę lub alergologa dziecięcego.
W innych przypadkach zazwyczaj wystarczy wprowadzić mleko specjalistyczne na 2 tygodni czy miesiąc, aby objawy ustąpiły. Następnie stopniowo, obserwując uważnie zachowanie malucha, wraca się do klasycznej mieszanki. Ważne jest, aby każda tego typu zmiana żywieniowa była skonsultowana ze specjalistą.
Jakie są różnice między mlekiem początkowym a następnym. Mleko modyfikowane 2 od kiedy podawać? Więcej na ten temat dowiesz się czytając artykuł: Mleko początkowe a mleko następne - czym się różnią?
Wiele problemów żywieniowych u noworodków i niemowląt wynika z tego, że dziecko rodzi się z nie w pełni wykształconym i przystosowanym do trawienia przewodem pokarmowym. Niekiedy nawet krótkotrwałe wprowadzenie mieszanki specjalistycznej, która jest łatwiejsza do strawienia, pozwala odciążyć układ pokarmowy dziecka i zniwelować dokuczliwe objawy. Każda modyfikacja dietetyczna wprowadzana u maluch do 1. roku życia powinna podlegać kontroli lekarza. Tylko wtedy będzie ona w pełni bezpieczna i przyniesie najlepsze efekty.
Bibliografia:
1. Małaczyńska T.; Leczenie dietetyczne dzieci z alergią na białka mleka krowiego; Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (1): 24-34 [dostęp online].
2. Pawłowicz M. i inni; Preparaty mleka modyfikowanego i mleko zastępcze w żywieniu dzieci; Standardy Medyczne / Pediatria; 2015; T. 12; s. 551-558 [dostęp online].
