Uczulenie na miód występuje bardzo rzadko. Objawy alergii u osób uczulonych mogą jednak pojawić się nawet po spożyciu jego niewielkiej ilości. Mają różną postać i różne nasilenie. Jakie dolegliwości występują przy uczuleniu na miód u dzieci i dorosłych? Jak diagnozowana jest alergia na miód i jak przebiega jej leczenie?
1. Uczulenie na miód – jak często występuje?
2. Uczulenie na miód – objawy
3. Jak rozpoznać uczulenie na miód?
4. Uczulenie na miód – leczenie
5. Uczulenie na miód u dziecka lub dorosłego – na co uważać?
Uczulenie na miód – jak często występuje?
Choć choroby alergiczne występują w społeczeństwie powszechnie, uczulenie na miód rozwija się bardzo rzadko. Miód jest produktem bogatym w cukier, białka, enzymy, karotenoidy i witaminy. Różnorodność zawartych w nim składników sprawia, że spożycie tego produktu jak najbardziej może wiązać się z wystąpieniem reakcji alergicznej. Miód, ze względu na naturalne pochodzenie, jest też szeroko i chętnie spożywany na całym świecie. Wykorzystuje się go jako środek słodzący do bezpośredniego spożycia czy też pieczenia. Miód znalazł też zastosowanie w lecznictwie. Preparaty na ból gardła, kaszel oraz wzmocnienie odporności mogą zawierać ten składnik.
Alergia na miód może mieć różny przebieg. Pojawiające się w związku z nią objawy mają też odmienne nasilenie. U części osób uczulonych na miód kontakt z tym produktem prowadzi do wystąpienia łagodnych dolegliwości. Nie można jednak wykluczyć też groźnej reakcji anafilaktycznej, która stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta.
Czy miód uczula? Miód, podobnie jak inne produkty spożywcze, może uczulać. Alergia na miód występuje jednak bardzo rzadko. Dokładne dane dotyczące częstości tego rodzaju alergii nie są znane, ale szacuje się, że uczulenie na miód dotyczy mniej niż 0,001% populacji.
Uczulenie na miód – objawy
Uczulenie na miód najczęściej wynika z alergii na białka pyłku pszczelego lub wydzieliny gruczołów ślinowych i gardłowych pochodzących od owadów błonkoskrzydłych. Rzadziej obserwuje się alergię na inne składniki miodu. Alergia na miód może objawiać się łagodnie, umiarkowanie lub ciężko. Dolegliwości są zróżnicowane. Mogą pojawić się symptomy ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, bóle brzucha, wzdęcia i wymioty.
Uczulenie na miód – wysypka jest częstym objawem różnego rodzaju alergii pokarmowych. Może wystąpić również przy alergii na miód. Pokrzywka ma postać charakterystycznych bąbli przypominających zmiany, które pojawiają się na skórze po oparzeniu pokrzywą. Uniesione ponad powierzchnię skóry bąble są mocno swędzące lub piekące. Najczęściej nie powodują bólu. Przy uczuleniu na miód może wystąpić świąd ust, podniebienia i gardła. Swędzenie, mrowienie i obrzęk mogą dotyczyć też warg oraz innej części twarzy. O wysypce alergicznej u małych dzieci można przeczytać w artykule: Wysypka u niemowlaka – przyczyny, leczenie, jak pielęgnować skórę noworodka.
Alergia na miód u dziecka lub dorosłego może spowodować również wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, świąd spojówek oraz łzawienie. Obserwowano też ból głowy. W łagodnych przypadkach, objawy te z czasem samoistnie ustępują. Uczulenie na miód może jednak u części alergików wywołać bardziej nasilone objawy, które w pewnych przypadkach zagrażają zdrowiu i życiu pacjenta. Największym zagrożeniem, jakie niesie alergia, jest wystąpienie anafilaksji, czyli ciężkiej, uogólnionej reakcji organizmu o gwałtownym przebiegu. Reakcja anafilaktyczna rozwija się szybko, w krótkim czasie po kontakcie z alergenem. Najczęściej są to minuty, rzadziej godziny. Pojawia się pokrzywka, obrzęk i świąd skóry oraz błon śluzowych. Obrzęk w obrębie dróg oddechowych powoduje problemy z oddychaniem. Może dojść też do spadku ciśnienia tętniczego krwi. U części osób doświadczających reakcji anafilaktycznej występują też silne, bolesne skurcze brzucha, wymioty lub biegunka.
Uczulenie na miód – kaszel, katar i pokrzywka to jedne z możliwych objawów alergii na miód. Typowe dla alergii pokarmowych są świąd oraz obrzęk warg, jamy ustnej i gardła. Mogą wystąpić też bóle brzucha, nudności, wymioty i pokrzywka. Rzadko dochodzi do rozwoju reakcji anafilaktycznej, która ma gwałtowny przebieg i zagraża zdrowiu pacjenta.
Uczulenie na miód u dziecka – objawy alergii pojawiają się nawet po spożyciu niewielkich ilości miodu. Jest to jeden z czynników, który odróżnia alergię od nietolerancji pokarmowej. Przy nietolerancji danego składnika pożywienia, objawy zazwyczaj nie pojawiają się, jeśli jego ilość jest mała. Dużo zależy jednak od wrażliwości organizmu na nietolerowany składnik żywności. Dla przykładu, u osób z nietolerancją laktozy, nieprzyjemne dolegliwości najczęściej nie występują, jeśli zawartość laktozy w produkcie jest bardzo niska. W przypadku natomiast alergii nawet śladowa ilość alergenu może wyzwolić rozwój reakcji alergicznej.
Jak rozpoznać uczulenie na miód?
Uczulenie na miód gryczany, wielokwiatowy lub inny jest rozpoznawane po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z pacjentem lub jego opiekunem oraz wykonaniu odpowiednich badań diagnostycznych. Zauważając u siebie lub dziecka niepokojące objawy po spożyciu miodu, należy zgłosić się do lekarza. W diagnostyce alergii pokarmowej wykorzystuje się zarówno testy skórne, jak i badanie krwi na obecność określonych przeciwciał. Testy skórne polegają na naniesieniu na skórę niewielkiej ilości alergenu oraz obserwowaniu jej reakcji. Nie zawsze jednak pozwalają uzyskać wiarygodne wyniki. Lekarz często podejmuje decyzję o przeprowadzeniu doustnego testu prowokacji, który wykonuje się w szpitalu. Nie jest on jednak wskazany, jeśli zachodzi ryzyko wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej zagrażającej życiu. Test prowokacji jest najważniejszym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce alergii pokarmowej.
Uczulenie na miód – leczenie
Alergia na miód u dziecka lub dorosłego wiąże się z wyeliminowaniem z diety tego produktu. Miód na szczęście nie należy do niezbędnych w diecie pokarmów, które trudno jest zastąpić. Oczywiście zawiera wiele cennych dla zdrowia składników, ale większość z tych związków można znaleźć również w innych rodzajach pożywienia. Lekarz zaleca dokładny czas trwania diety eliminacyjnej. Przy łagodnych objawach alergii, które obejmują np. pokrzywkę lub katar, można zastosować leki na alergię w postaci tabletek, kapsułek lub syropu. Przykładowe preparaty to Allertec, Loratan pro i Allegra. Alternatywą dla tradycyjnych tabletek do połykania są tabletki, które rozpadają się w jamie ustnej i nie wymagają popijania. Przy łagodnych objawach uczulenia na miód u dzieci, które mogą mieć problem z połknięciem tabletki, można zastosować też lek przeciwalergiczny w kroplach lub syropie.
Uczulenie na miód u niemowląt rzadko jest rozpoznawane, ponieważ sam miód nie jest zalecany do podawania dzieciom w pierwszym roku życia. Wynika to z możliwego zanieczyszczenia miodu groźnymi dla zdrowia bakteriami – laseczkami Clostridium botulinum. Produkują one toksynę botulinową, która uważana jest za jedną z najsilniejszych neurotoksyn. Ewentualne zanieczyszczenie miodu tymi bakteriami najczęściej jest na tyle niewielkie, że nie stwarza zagrożenia dla zdrowia osoby dorosłej. Może jednak być bardzo niebezpieczne dla małych dzieci. Z tego powodu, nie zaleca się podawania miodu niemowlakom w pierwszym roku życia.
Uczulenie na miód – gwałtowna i silna reakcja alergiczna na miód wymaga szybkiego udzielenia pomocy. Konieczne jest jak najszybsze podanie alergikowi adrenaliny. Jest ona wstrzykiwana w górną, przednio-boczną część uda. Działanie adrenaliny pojawia się w ciągu kilku minut. O leczeniu alergii można przeczytać w artykule: Alergia – dokuczliwy problem wielu ludzi. Jak dobrać leki na alergię?
Uczulenie na miód u dziecka lub dorosłego – na co uważać?
Zmagając się z alergią na miód czy jakąkolwiek inną alergią pokarmową bardzo ważne jest wyrobienie nawyku dokładnego czytania składu kupowanych produktów spożywczych. Miód można być bowiem jednym ze składników słodyczy, płatków śniadaniowych czy napojów. Czasami jest stosowany jako zdrowszy zamiennik cukru. Konieczne jest więc czytanie etykiet i unikanie produktów, w którym znajduje się nawet niewielka ilość miodu. Przy uczuleniu na miód warto też unikać kosmetyków z tym składnikiem. Część osób korzysta bowiem z naturalnych produktów do pielęgnacji skóry. Niektóre kosmetyki powstają na bazie produktów pszczelich. Przy alergii na miód wskazane jest stosowanie produktów pielęgnacyjnych, które są ich pozbawione.
Uczulenie na miód wymaga też ostrożności przy wyborze preparatów łagodzących objawy przeziębienia lub innych infekcji dróg oddechowych. Preparaty na kaszel lub ból gardła nierzadko mają w składzie miód.
Alergia na miód rozpoznawana jest bardzo rzadko. Część badaczy uważa jednak, że z uwagi na coraz większe zainteresowanie zdrową, naturalną żywnością, częstość diagnozowania uczulenia na miód może w przyszłości wzrastać. U alergików kontakt z miodem może powodować łagodne, samoistnie przemijające objawy, ale może również prowadzić do wystąpienia gwałtownej reakcji alergicznej, wymagającej szybkiego udzielenia pomocy. W przypadku zdiagnozowania uczulenia na miód ważne jest unikanie tego pokarmu. Konieczne jest dokładne czytanie etykiet produktów spożywczych, ponieważ miód jest obecnie dodawany do różnego rodzaju pokarmów.
Bibliografia:
- Aguiar R., Duarte F.C., Mendes A., et al. Anaphylaxis caused by honey: a case report. Asia Pac Allergy. 2017 Jan;7(1):48-50. doi: 10.5415/apallergy.2017.7.1.48. Epub 2017 Jan 26. PMID: 28154806; PMCID: PMC5287071.
- Burzyńska M., Piasecka-Kwiatkowska D. A Review of Honeybee Venom Allergens and Allergenicity. Int J Mol Sci. 2021 Aug 4;22(16):8371. doi: 10.3390/ijms22168371. PMID: 34445077; PMCID: PMC8395074.
- Zajkowska A., Chorąży M., Pogorzelski R., Kułakowska A. Zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm). Neurologia po Dyplomie 2016, 06.
