Odmrożenia to częsty problem zimą, który dotyka zarówno dzieci jak i dorosłych. Zbyt długa ekspozycja na niską temperaturę i nieprawidłowe zabezpieczenie przed czynnikami zewnętrznymi może prowadzić do uszkodzenia warstwy skóry. Odmrożenia mogą również powodować deformacje tkanek wewnętrznych, zaburzenia przepływu krwi a nawet prowadzić do martwicy skóry, kości i mięśni. Znajomość pierwszej pomocy jest bardzo ważna, aby zmniejszyć ryzyko powstania ciężkich powikłań. Niekiedy, w przypadku odmrożenia stóp, rąk i nóg 3 i 4 stopnia konieczna jest nawet amputacja.
USG piersi - jak przebiega i jak się przygotować

USG piersi to badanie niebolesne i nieinwazyjne. Dzięki wysokiemu bezpieczeństwu może być ono przeprowadzane również u kobiet ciężarnych i kobiet karmiących piersią. Jak wygląda USG piersi? Kiedy najlepiej wykonać to badanie? Czy dzień cyklu ma znaczenie? Dowiedz się też, jak przygotować się do badania i jakie objawy powinny skłaniać pacjentkę do jego przeprowadzenia!
1. Czym jest badanie USG piersi?
2. USG piersi – kiedy zrobić badanie?
3. Badanie USG piersi – w jakim wieku warto je wykonać?
4. Jak wygląda badanie USG piersi?
5. Jak przygotować się na USG piersi?
Czym jest badanie USG piersi?
Badanie USG piersi (badanie ultrasonograficzne piersi) to badanie nieinwazyjne i bezpieczne, w którym wykorzystuje się fale ultradźwiękowe. Przy pomocy specjalnej głowicy wysyłane są fale, które ulegają odbiciu od tkanek i narządów. Po powrocie do głowicy są one przetwarzane na obraz widoczny na monitorze. Podczas badania USG piersi otrzymuje się obraz w czasie rzeczywistym, co jest bardzo istotne w procesie diagnostyki.
Podczas badania USG piersi można ocenić wygląd tkanek oraz ich położenie. Można też sprawdzić przepływ krwi, a także to, jak zmieniają się poszczególne struktury pod wpływem ucisku. Badanie USG piersi jest badaniem bezpiecznym, które wykonywane jest już od kilku dekad. Jak dotąd nie ma żadnych przesłanek, aby badanie to mogło wywierać jakikolwiek niekorzystny wpływ na stan zdrowia. Ze względu na wysokie bezpieczeństwo, nieinwazyjność i dość dużą dokładność, jest on często wykonywane podczas diagnostyki i leczenia wielu chorób.
Badanie USG jest szeroko rozpowszechnione w medycynie. Wykonywane jest nie tylko USG piersi, ale również USG jamy brzusznej, USG dróg moczowych, USG płuc czy chociażby USG tarczycy. O ile w przypadku USG jamy brzusznej zaleca się preparat z na wzdęcia z simetikonem, aby nagromadzone w jelitach gazy nie utrudniały obrazowania, o tyle przy USG piersi ewentualne pęcherzyki powietrza w jelitach nie mają znaczenia. Przygotowanie do USG piersi nie wymaga więc stosowania żadnych preparatów przed badaniem.



USG piersi – kiedy zrobić badanie?
Jakie są wskazania do badania USG piersi? Badanie USG piersi pozwala ocenić strukturę piersi, ich twardość, kształt, a także umożliwia ocenę węzłów chłonnych znajdujących się w obrębie dołów pachowych. Badanie to jest powszechnie wykonywane w diagnostyce chorób piersi. Wykorzystuje się je np. w diagnostyce chorób nowotworowych piersi. Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet na całym świecie. Jest on częściej rozpoznawany u kobiet, u których w najbliższej rodzinie występowała ta choroba lub rak jajnika. Obecność określonej mutacji genetycznej, wczesne rozpoczęcie miesiączkowania oraz późne pojawienie się menopauzy (Menopauza – jak złagodzić jej najczęstsze objawy?) to kolejne czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi. Wpływ na rozwój tej choroby mają w pewnym zakresie również czynniki, na które kobieta ma wpływ – otyłość, nadużywanie alkoholu czy też niska aktywność fizyczna.
Badanie USG piersi zaleca się wykonać, jeśli pojawiają się któreś z wymienionych objawów:
- zmiana kształtu, wielkości lub struktury piersi,
- zmiana wyglądu brodawki – może być ona częściowo wciągnięta, pomarszczona, może też pojawić się z niej krwisty wyciek. Czasami wokół brodawki pojawiają się specyficzne zmiany skórne,
- ból, obrzęk, zaczerwienienie piersi,
- wyczuwalne zgrubienie w piersi,
- powiększenie węzłów chłonnych położonych pod pachą.
USG piersi – kiedy zrobić badanie? Zaleca się regularne wykonywanie badania USG piersi już po ukończeniu 20 roku życia. Warto je przeprowadzić również wtedy, gdy kobieta zauważa niepokojące zmiany w obrębie gruczołu piersiowego, takie jak zmiana kształtu piersi lub samej brodawki, ból piersi, obrzęk czy też pomarszczenie/wciągnięcie brodawki.
Badanie USG piersi wykorzystywane jest nie tylko do rozpoznawania raka piersi i innych chorób toczących się w obrębie tego gruczołu, ale jest ono pomocne również w monitorowaniu efektywności leczenia. Jeśli zachodzi taka potrzeba, pod kontrolą USG można też wykonać punkcję lub biopsję.



Badanie USG piersi – w jakim wieku warto je wykonać?
W jakim wieku USG piersi jest zalecane? Większość specjalistów zaleca wykonanie badania USG piersi już w trzeciej dekadzie życia (między 20 a 30 rokiem życia). Po 20 roku życia można przeprowadzać to badanie raz na 2 lata, a po 30 roku życia wskazane jest wykonywanie go raz do roku. Dodatkowo, takie badanie rekomendowane jest kobietom, które zauważyły u siebie któreś z wymienionych wyżej niepokojących objawów w obrębie piersi lub węzłów chłonnych. Pacjentki, u których w rodzinie występowały nowotwory piersi, powinny znajdować się pod opieka lekarza, który zaleci odpowiednią częstotliwość wykonywania badań profilaktycznych.
W którym dniu cyklu najlepiej robić USG piersi? USG piersi w trakcie miesiączki (Miesiączka – co warto o niej wiedzieć?) najczęściej nie jest zalecane ponieważ zmiany hormonalne, które wówczas zachodzą, wpływają na strukturę gruczołu i mogą fałszować uzyskany wynik. Najlepiej jest wykonać badanie USG piersi po zakończeniu okresu, w pierwszej połowie cyklu menstruacyjnego. Nie jest to jednak sztywna reguła. Badanie to może być przeprowadzone również w innych dniach cyklu. Jeśli zachodzi potrzeba pilnego wykonania USG, data cyklu może nie mieć znaczenia.
Badanie USG piersi może być też wykonywane u kobiet ciężarnych i kobiet karmiących piersią. Nie stwarza ono zagrożenia dla przebiegu ciąży ani zdrowia dziecka.
Jak wygląda badanie USG piersi?
Czy na USG piersi trzeba mieć skierowanie? Badanie to można przeprowadzić nieodpłatnie lub odpłatnie, prywatnie. Aby badanie było nieodpłatne wymagane jest skierowanie, które może wystawić np. lekarz ginekolog. USG piersi nie jest wykonywane w ramach programu profilaktycznego, jak ma to miejsce w przypadku mammografii. Wykonując USG prywatnie nie potrzeba skierowania. Cena takiego badania różni się w zależności od miasta, kliniki, czy chociażby renomy specjalisty, który wykonuje badanie. Czasami organizowane są różne akcje, podczas których można wykonać takie badania za niższą cenę. Niewątpliwie zaletą wykonania badania prywatnie jest krótszy czas oczekiwania.
USG piersi – jak wygląda badanie? Pacjentka do badania musi się rozebrać od pasa w górę. Lekarz powie, czy kobieta ma położyć się na plecach, czy na boku. Przed przyłożeniem do skóry głowicy urządzenia rozprowadzi on na badanym obszarze specjalny żel do USG, który umożliwia sprawne przenoszenie fal ultradźwiękowych i uzyskanie prawidłowego obrazu. Następnie lekarz przykłada do skóry głowicę i przesuwa nią po skórze, oceniając przy tym widoczny na monitorze obraz.
Żel nakładany podczas badania USG piersi jest bezpieczny, bezwonny i niealergizujący. Po zakończeniu badania pacjentka otrzyma ręcznik papierowy, dzięki któremu może usunąć żel ze skóry.
Wynik badania USG kobieta otrzymuje pod koniec wizyty. Już w trakcie przeprowadzania badania lekarz może ją poinformować o braku lub obecności niepokojących zmian w obrębie piersi lub węzłów chłonnych. Jeśli zauważy on takie zmiany, pokieruje też pacjentkę na dalszą diagnostykę.
Jak przygotować się na USG piersi?
Do badania USG piersi nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Jak zostało już wspomniane, nie ma potrzeby stosowania żadnych preparatów przed badaniem. Nie jest też potrzebne odstawianie przyjmowanych na co dzień leków. Na badanie USG piersi można zgłosić się o dowolnej porze dnia. Nie ma potrzeby przeprowadzania tego badania na czczo.
Przed badaniem, należy zdjąć biżuterię z szyi. Zaleca się też, aby nie stosować tego dnia produktów pod pachę, w których składzie obecny jest talk. Może on bowiem zaburzać obrazowanie. Dozwolone jest jednak korzystanie z innych dezodorantów i antyperspirantów. Dla własnego komfortu można tego dnia wybrać ubiór, który pozwoli na jego sprawne zdjęcie przed rozpoczęciem badania.
Badanie USG daje możliwość wczesnego wykrycia zmian w obrębie gruczołu piersiowego i okolicznych węzłów chłonnych. Istotnymi zaletami tego badania jest wysokie bezpieczeństwo, nieinwazyjność, uzyskanie obrazu w czasie rzeczywistym i szybki wynik badania. Regularne wykonywanie badania USG pozwala odpowiednio wcześnie rozpoznać różnego rodzaju choroby piersi, w tym również raka piersi, który jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet. Badanie USG piersi jest niebolesne. Warto wykonywać je regularnie.
Bibliografia:
- Winczura P., Senkus-Konefka E., Jassem J. Polskie i międzynarodowe zalecenia dotyczące leczenia raka piersi. Nowotwory Journal of Oncology, 2013, 63, 1, 58-65.
- El Masri J., Phadke S. Breast Cancer Epidemiology and Contemporary Breast Cancer Care: A Review of the Literature and Clinical Applications. Clin Obstet Gynecol. 2022 Sep 1;65(3):461-481. doi: 10.1097/GRF.0000000000000721. Epub 2022 Jun 9. PMID: 35703213.
- Klimaszewska K., Grądzka K., Nowotwór piersi – diagnostyka i leczenie w: Klimaszewska K., Krajewska Kułąk E., Rola zespołu interdyscyplinarnego w opiece nad pacjentami onkologicznymi. Białystok : Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 2021.
- Ślubowski T., Ślubowska M., Wojciechowski A. Techniki diagnostyczne w raku piersi. Część I: Metody obrazowe i ich modyfikacje. Ginekol Pol. 2007, 78, 388-392.