Na zapalenie zatok każdego roku choruje kilka milionów Polaków. Przyczyną tego schorzenia najczęściej są wirusy. W leczeniu stosuje się więc zazwyczaj preparaty bez recepty. Ile trwa zapalenie zatok? Po jakie leki na ból zatok warto sięgnąć? Co stosować przy niedrożnym nosie, a co przy dużej ilości wydzieliny z nosa?
1. Zapalenie zatok – objawy
2. Zapalenie zatok - leczenie
3. Zapalenie zatok – jak pozbyć się kataru i udrożnić nos?
4. Jakie leki na ból głowy od zatok są skuteczne?
5. Jakie ziołowe leki na zapalenie zatok warto stosować?
6. Dodatkowe sposoby na ból zatok
Zapalenie zatok – objawy
Zapalenie zatok to powszechna choroba, która przebiega z utratą drożności nosa (nos jest zatkany, nie można swobodnie przez niego oddychać) lub wzmożoną produkcją wydzieliny z nosa. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której ta wydzielina wydostaje się przez nos (katar przedni), jak i tej, w której spływa po tylnej ścianie gardła (katar tylny). Dodatkowe objawy pojawiające się w przebiegu zapalenia zatok to ból i uczucie rozpierania twarzy oraz zaburzenie węchu. U dzieci częstą dolegliwością jest też kaszel, spowodowany spływaniem śluzu po gardle. Rzadsze symptomy choroby to ból zębów, nieprzyjemny zapach z ust, podwyższona temperatura ciała oraz ból ucha i osłabienie.
Ile trwa zapalenie zatok? Ostre zapalenie zatok przynosowych utrzymuje się nie dłużej niż 12 tygodni. W praktyce jednak, trwa ono u większości pacjentów do 10 dni. Zapalenie zatok może mieć też formę przewlekłą. Wówczas objawy, z przerwami, nawracają przez okres dłuższy niż 12 tygodni.
Zapalenie zatok – leczenie
Leczenie zapalenia zatok ma na celu uśmierzenie dolegliwości odczuwanych przez pacjenta, skrócenie czasu trwania choroby oraz zapobieganie ewentualnym powikłaniom. Jeśli choroba ma łagodny przebieg, leczenie zapalenia zatok można prowadzić samodzielnie. Do lekarza należy zgłosić się w przypadku wystąpienia:
- gorączki (>38 °C),
- silnego jednostronnego bólu twarzy,
- podwyższonego CRP lub OB w badaniach laboratoryjnych,
- nagłego pogorszenia stanu zdrowia po kilku dniach od początku infekcji.
Objawy te mogą świadczyć o bakteryjnym zapaleniu zatok, które nie zawsze, ale czasami wymaga wdrożenia antybiotyku.
Czy warto leczyć zapalenie zatok jeśli ma łagodny lub umiarkowany przebieg? Mówi się, że katar leczony trwa tydzień, a nieleczony siedem dni. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że nieleczony katar częściej prowadzi do rozwoju powikłań. Zastosowanie skutecznych leków na ból zatok łagodzi pojawiające się w przebiegu tej choroby objawy. Zmniejsza ból i dyskomfort. Udrażnia nos i zatok, dzięki czemu chory może swobodnie oddychać.
Przy zaburzonej drożności nosa, często zachodzi konieczność oddychania przez usta. Jest to niekorzystne dla organizmu, ponieważ wdychane powietrze nie jest ogrzewane, oczyszczane ani nawilżane, jak ma to miejsce gdy przechodzi przez nos. Pojawia się więc dodatkowo wysuszenie i podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej oraz gardła.
Leczenie zapalenia zatok o łagodnym przebiegu najczęściej ogranicza się do stosowania leków na ból zatok i katar, dostępnych bez recepty. Przewlekłe zapalenie zatok wymaga zazwyczaj wprowadzania leków na receptę.
Zapalenie zatok – jak pozbyć się kataru i udrożnić nos?
Preparaty na katar nie skrócą czasu utrzymywania się dolegliwości, ale mogą poprawić komfort pacjenta. Zmniejszają kichanie i przywracają drożność nosa. Ułatwiają oddychanie przez nos i tym samym eliminują konieczność oddychania przez usta. Przy zaburzeniach drożności nosa warto sięgnąć po leki obkurczające naczynia krwionośne, takie jak Nasic, Otrivin, Oxalin lub Septanazal. Środki te zmniejszają przekrwienie śluzówki i obrzęk. Ułatwiają odpłynięcie wydzieliny zablokowanej w zatokach.
Przy zapaleniu zatok dochodzi do uszkodzenia nabłonka oraz zaburzenia pracy rzęsek. Zwiększa się też ilość płynu, który pojawia się wskutek wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych. Obrzęk błony śluzowej utrudnia swobodne odpływanie śluzu z zatok, a po jakimś czasie zupełnie je uniemożliwia. Zatoki wypełnione są więc wydzieliną, która nie ma ujścia. Pojawia się wówczas ból zatok oraz ryzyko rozwoju bakterii w tym korzystnym dla nich środowisku.
Preparaty obkurczające na zapalenie zatok zmniejszają obrzęk i poprawiają drożność zatok. Ograniczają też ryzyko wystąpienia powikłań. Należy jednak pamiętać o prawidłowej technice korzystania z tych leków. Dozownik aerozolu powinien być kierowany w stronę bocznej ściany nosa, a nie w kierunku przegrody nosowej. Spray nie powinien być trzymany pionowo, lecz pod kątem 60-70°. Aerozol lub krople na katar mogą być stosowane nie dłużej niż przez kilka dni. Ich działanie pojawia się po kilku minutach od aplikacji.
Przy zatkanym nosie, oprócz leków donosowych można zastosować również tabletki na zapalenie zatok, takie jak Apselan lub Acatar Acti Tabs. Zawarta w nich pseudoefedryna również zmniejsza przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa oraz zatok. Udrażnia nos i przywraca swobodny oddech.
W przypadku kataru (dużej ilości wydzieliny z nosa) dobre efekty przenosi zastosowanie leku z bromkiem ipratropium, np. Otrivin ipra Max. Substancja ta zmniejsza ilość wydzieliny, dzięki czemu łagodzi katar.
16 characters selected
Jakie leki na ból głowy od zatok są skuteczne?
Ból zatok, ból głowy i uczucie rozpierania twarzy to częste dolegliwości pojawiające się przy zapaleniu zatok. Sposobem na pozbycie się tych objawów jest zastosowanie skutecznego leku przeciwbólowego. Leki z paracetamolem, takie jak Apap, Efferalgan, Panadol mogą zmniejszyć uczucie niedrożności nosa. Ibuprofen i inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych łagodzą ból głowy, ból zatok, bóle ucha oraz bóle mięśniowo-stawowe. Nie wpływają na drożność nosa, ale wykazują znaczący efekt przeciwbólowy. Preparaty z ibuprofenem, takie jak np. Ibum, Ibufen, MIG i Nurofen, mogą być stosowane przy zapaleniu zatok u dorosłych i dzieci. Są one skuteczne również w leczeniu bólu zatok bez kataru.
Dużym zainteresowaniem cieszą się preparaty wieloskładnikowe, w których znajduje się jednocześnie substancja przeciwbólowa, poprawiająca drożność nosa i przeciwhistaminowa lub oddziałująca na kaszel. Warto z nich korzystać przede wszystkim wtedy, gdy pojawia się kilka objawów zapalenia zatok. Zamiast stosowania różnych leków, można wówczas sięgnąć po jeden, działający na wszystkie lub większość dolegliwości. Dodatkowo, rozpuszczając zawartość saszetki w ciepłej wodzie, uzyskamy efekt rozgrzewający.
Jakie ziołowe leki na zapalenie zatok warto stosować?
Ból zatok – leki ziołowe również znajdują zastosowanie w łagodzeniu zapalenia zatok. Wykazują one właściwości przeciwzapalne. Ułatwiają rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, dzięki czemu staje się ona łatwiejsza do usunięcia. Potwierdzoną skuteczność w leczeniu ostrego zapalenia zatok ma mieszanka określana jako BNO 1016. W jej skład wchodzą: wyciąg z korzenia goryczki, kwiatu bzu czarnego, ziela werbeny, kwiatu pierwiosnka i ziela szczawiu. Zestaw tych surowców zmniejsza nasilenie objawów zapalenia zatok oraz poprawia komfort życia pacjentów. Znajduje się on np. w leku Sinupret Extract, który może być stosowany w leczeniu zatok u osób dorosłych. Jest bezpieczny w stosowaniu. Czasem pojawiają się łagodne działania niepożądane, głównie ze strony przewodu pokarmowego.
W leczeniu zapalenia zatok można wykorzystać też preparaty z myrtolem, czyli destylatem określonych olejków eterycznych. Obecny jest on w leku Respero Myrtol. W kapsułkach tych zawarto destylat olejków: eukaliptusowego, pomarańczowego, cytrynowego i mirtu. Myrtol powoduje rozrzedzenie śluzu zalegającego w nosie i zatokach. Ułatwia też jego transport. Działa przeciwzapalnie. Podobnie jak mieszanka BNO 1016, myrtol jest bezpieczny w stosowaniu. Może być przyjmowany przez osoby dorosłe oraz dzieci powyżej 10. roku życia.
14 characters selected
Ziołowe leki na zapalenie zatok zaleca są przy łagodnym nasileniu choroby, przebiegającym bez powikłań. Jeśli mimo ich stosowania, objawy nie ustąpią po kilku dniach, konieczna jest wizyta u lekarza.
Dodatkowe sposoby na ból zatok
Tabletki na ból zatok i spray’e łagodzące katar lub udrażniające nos to nie jedyne preparaty, po które można sięgnąć przy zapaleniu zatok. Dobre efekty przynosi również oczyszczanie oraz płukanie nosa i zatok. Można zastosować wodę morską izotoniczną, która oczyszcza nos z wydzieliny i patogenów oraz nawilża błonę śluzową. Aby nie tylko oczyścić nos, ale również zmniejszyć obrzęk i poprawić drożność, warto sięgnąć po hipertoniczny roztwór wody morskiej.
Płukanie nosa i zatok pozwala oczyścić zatoki, pozbyć się wydzieliny i udrożnić nos oraz zatoki. Do płukania zatok wykorzystuje się najczęściej specjalną elastyczną butelkę, w której umieszcza się roztwór soli fizjologicznej. Przestrzegając prawidłowej techniki płukania, wprowadzamy do nosa i zatok dużą objętość płynu pod ciśnieniem. Taki zabieg umożliwia lepszą penetrację roztworu do zatok. Decydując się na płukanie zatok należy pamiętać o wykonywaniu go najpóźniej godzinę przed snem oraz o pozostaniu w domu przez jakiś czas po oczyszczeniu nosa i zatok. Jest to szczególnie istotne, jeśli na zewnątrz panuje niska temperatura.
Zapalenie zatok to częsta choroba, której można starać się zapobiegać przede wszystkim dbając o odporność organizmu. Spożywanie zdrowych, bogatych w warzywa posiłków, odpowiednia ilość snu, regularna aktywność i spędzanie czasu na świeżym powietrzu korzystnie wpływają na układ odpornościowy. W razie potrzeby można też sięgnąć po preparaty na odporność, które stymulują komórki systemu immunologicznego do efektywnej pracy. O dodatkowych sposobach na wzmocnienie odporności pisaliśmy w artykule: Jak zapobiec rozwijającemu się przeziębieniu? Skuteczne sposoby na zatrzymanie infekcji wirusowej.
Zapalenie zatok – leczenie preparatami dostępnymi bez recepty najczęściej jest wystarczające do tego, aby zmniejszyć objawy ostrej infekcji i poprawić samopoczucie pacjenta. Przy krótko utrzymujących się dolegliwościach, rzadko zachodzi potrzeba wprowadzania do terapii antybiotyków lub innych leków na zapalenie zatok na receptę. Dbanie o odporność, prowadzenie zdrowego stylu życia i unikanie kontaktu z dymem papierosowym to najlepsze sposoby zapobiegania zapaleniu zatok.
Bibliografia:
- Skarzynska M.B., Czajka Ł., Opieka farmaceutyczna u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem zatok w populacji pediatrycznej i u osób dorosłych zgodnie z wytycznymi EPOS 2020, Farm Pol, 2020, 76 (12), 692-710.
- Fokkens W.J., Lund V.J., Hopkins C., et al., Europejskie Wytyczne na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa 2020 (EPOS 2020), Magazyn Otolaryngologiczny, 2020, tom XIX, zeszyt 3 i 4.
- Rapiejko P., Pacjent z ostrym zapaleniem zatok w aptece, Alergoprofil, 2018, 14, nr 1, 3-9.
- Charakterystyka Produktów Leczniczych Sinupret Extract, Respero Myrtol, Otrivin.
35 characters selected
