Zatrucie alkoholem często jest błędnie postrzegane jako kac. Tymczasem stan ten jest znacznie poważniejszy i może stanowić zagrożenie dla zdrowia oraz życia pacjenta. Jakie są objawy zatrucia alkoholem etylowym w zależności od jego stężenia we krwi? Jak długo trwa zatrucie alkoholem? Jak pomóc osobie, u której zauważamy oznaki zatrucia?
1. Zatrucie alkoholem a kac
2. Objawy zatrucia alkoholem
3. Zatrucie alkoholem metylowym a etylowym
4. Zatrucie alkoholem – co pomaga?
5. Domowe sposoby na zatrucie alkoholem
Zatrucie alkoholem a kac
Zatrucie alkoholem często jest utożsamiane z kacem. Tymczasem pojęcia te nie są synonimami. Ostre zatrucie alkoholem to poważny stan, który zagraża życiu pacjenta. Rozwija się, gdy stężenie alkoholu we krwi osiąga niebezpieczny poziom. Zaburza funkcjonowanie narządów i może prowadzić do ich uszkodzenia. Kac to natomiast pewien zestaw objawów fizycznych i psychicznych, które pojawiają się, gdy stężenie alkoholu we krwi jest już bliskie zeru. Kac również jest efektem spożycia nadmiernej ilości alkoholu. Wiąże się on z nieprzyjemnymi dolegliwościami, które jednak ustępują zazwyczaj w ciągu doby i nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta.
Kac jest więc stanem łagodniejszym w porównaniu do ostrego lub przewlekłego zatrucia alkoholowego. W przypadku kaca ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Pomocne są wówczas elektrolity, które uzupełniają wodę i cenne składniki mineralne. Można też sięgnąć po preparaty na ból głowy, jeśli dolegliwości bólowe są znacznie nasilone.
Jeszcze innym stanem, który błędnie może być postrzegany jako zatrucie alkoholem, jest alkoholowy zespół abstynencyjny. Jego charakterystyczną cechą jest to, że dotyczy głównie osób, które długotrwale nadużywały alkoholu. Po nagłym zaprzestaniu dostarczania do organizmu substancji, do której jest on przyzwyczajony, mogą pojawić się różnego rodzaju objawy. Ich nasilenie determinuje sposób leczenia.
Objawy zatrucia alkoholem
Warto podkreślić, że skutki zatrucia alkoholem mogą być odmienne u różnych osób, nawet mimo wypicia podobnej ilości alkoholu. Na poziom alkoholu we krwi wpływa wiele czynników. Należą do nich choćby waga ciała czy płeć. Istotna jest oczywiście zawartość alkoholu w wypijanym drinku oraz jego objętość. Na poziom alkoholu we krwi wpływa też to, czy został on spożyty na pusty żołądek, czy razem z jedzeniem. Nie bez znaczenia pozostają też uwarunkowania genetyczne.
W zależności od poziomu alkoholu we krwi różne mogą być objawy zatrucia:
- <50 mg/dl – przy takim poziomie alkoholu często pojawia się dobry nastrój, czasem nawet na granicy z łagodną euforią. Jednocześnie opóźnieniu ulega czas reakcji i występuje spowolnienie psychoruchowe,
- >50 mg/dl – im większe stężenie alkoholu we krwi, tym silniejsze spowolnienie motoryczne. Pacjentowi na tym etapie coraz trudniej może być kontrolować swoje zachowanie,
- >100 mg/dl – przy tym poziomie alkoholu brakuje już niemal całkowicie koordynacji ruchowej. Nastrój jest bardzo chwiejny i może zmieniać się z chwili na chwili. Pacjent nie jest w stanie logicznie myśleć, ani wyciągać sensownych wniosków. Pojawiają się zaburzenia koncentracji, pamięci, a także zaburzenia w odczuwaniu bólu. Obserwuje się również większą skłonność do agresji,
- >200 mg/dl – nasilają się problemy z motoryką, zauważalne są wyraźne problemy z wypowiadaniem się. Mowa może być niewyraźna i bełkotliwa. Inne objawy zatrucia alkoholowego, które mogą pojawić się na tym etapie to senność, nudności oraz wymioty,
- >300 mg/dl – silne zaburzenia świadomości, spadek czynności oddechowej płuc, który może prowadzić do problemów z oddychaniem, spadek ciśnienia tętniczego krwi (Pomiary ciśnienia i saturacji krwi w warunkach domowych – jak wykonać, z jakich aparatów korzystać?), zaburzenia pracy serca, obniżenie ciepłoty ciała,
- >400 mg/dl – dalsze pogłębienie się zaburzeń ze strony układu krążenia i układu oddechowego, które mogą prowadzić do śpiączki, zatrzymania oddechu, a nawet do śmierci pacjenta.
Zatrucie alkoholem – wymiotowanie jest jedną z oznak zatrucia, choć może pojawić się również w przebiegu kaca. Warto jednak mieć na uwadze, że przy ostrym zatruciu alkoholem może wystąpić słabszy odruch wymiotny. Stwarza to ryzyko zakrztuszenia się wymiocinami. Jest ono szczególnie wysokie, jeśli pacjent traci przytomność i nie ma przy nim nikogo, kto byłby w stanie mu pomóc.
Zatrucie alkoholowe – drgawki to jeden z objawów zatrucia alkoholem, który zazwyczaj występuje przy wyższym poziomie alkoholu we krwi. Może też pojawić się przy alkoholowym zespole abstynencyjnym. Drgawki u osób z zatruciem alkoholowym są poważnym objawem, który wymaga wezwania profesjonalnej pomocy medycznej. Czasami pojawia się też obrzęk alkoholowy, choć objaw ten jest bardziej charakterystyczny dla osób uzależnionych. U pacjentów sporadycznie spożywających alkohol występuje stosunkowo rzadko.
Zatrucie wątroby alkoholem – objawy zależą od stopnia uszkodzenia narządu. Przy przewlekłym nadużywaniu alkoholu początkowo może rozwinąć się alkoholowe stłuszczenie wątroby, które zazwyczaj ma przebieg bezobjawowy. Czasami pacjenci odczuwają lekki ból w obrębie prawego nadbrzusza. Na tym etapie wątroba najczęściej może jeszcze ulec regeneracji, o ile oczywiście chory zaprzestanie spożywania alkoholu. Jeżeli natomiast nadal będzie go spożywał, może wystąpić alkoholowe zapalenie wątroby. W tym przypadku zatrucie wątroby alkoholem (Jak wspomóc pracę wątroby – najlepsze preparaty) może objawiać się żółtaczką, bólem brzucha i gorączką.
Zatrucie alkoholowe – gorączka nie jest typową oznaką zatrucia alkoholem. Zazwyczaj obserwuje się spadek, a nie wzrost temperatury ciała. Objaw ten może wystąpić jednak przy zapaleniu wątroby wywołanym alkoholem. Dotyczy to głównie osób długotrwale nadużywających alkohol.
Zatrucie alkoholem – ile trwa? Objawy zatrucia alkoholem pojawiają się w krótkim czasie po jego spożyciu. Czas ich utrzymywania się może być jednak bardzo różny. Zależy choćby od ilości spożytego alkoholu, indywidualnej reakcji organizmu na tę ilość, a także ogólnego stanu zdrowia. Objawy zatrucia alkoholem mogą utrzymywać się kilka godzin, a nawet kilka dni.
Zatrucie alkoholem metylowym a etylowym
Mówiąc o zatruciu alkoholem, mamy na myśli głównie zatrucie alkoholem etylowym. To właśnie ten trunek jest szeroko rozpowszechniony w branży spożywczej i to on jest najczęściej konsumowany przez pacjentów. Alkohol etylowy spożywany jest w postaci piwa, wina, wódki oraz innego rodzaju trunków. Zatrucie alkoholem metylowym może mieć znacznie cięższy przebieg niż zatrucie alkoholem etylowym. Alkohol metylowy wykorzystywany jest w przemyśle m.in. jako rozpuszczalnik. Jest on stosowany też jako dodatek do benzyny, składnik płynu do spryskiwaczy czy też odmrażacza do szyb.
Ciężkie zatrucie alkoholem metylowym często wiąże się z zaburzeniami widzenia. Dodatkowo występują zaburzenia świadomości, zaburzenia oddychania i krążenia. Zatrucie alkoholowe – drgawki również mogą wystąpić, szczególnie w kolejnej fazie zatrucia. Zatrucie alkoholem metylowym czasami jest przypadkowe, ponieważ sam jego smak i zapach nie różni się znacząco od alkoholu etylowego. Między innymi właśnie dlatego niebezpieczne jest spożywanie alkoholu pochodzącego z niewiadomego źródła. Nawet mimo wprowadzenia odpowiedniego leczenia zatrucia alkoholem metylowym, nie wszystkie zmiany są w pełni odwracalne.
Dawka śmiertelna alkoholu we krwi wynosi ok. 4 promile. Przy takim poziomie znacząco wzrasta bowiem ryzyko wystąpienia poważnych zaburzeń krążeniowo-oddechowych, które mogą prowadzić do śpiączki i zgonu pacjenta. Zdarzają się jednak osoby z wyższym stężeniem alkoholu, u których doszło do rozwoju tolerancji organizmu. Dotyczy do osób uzależnionych od alkoholu. W ich przypadku dawka śmiertelna alkoholu we krwi może być wyższa niż standardowo.
Zatrucie alkoholem – co pomaga?
Zatrucie alkoholem – co robić? Przy ostrym zatruciu alkoholem najczęściej niezbędna jest pomoc medyczna. Jednak zanim zostanie ona udzielona, należy zadbać o bezpieczeństwo pacjenta z objawami zatrucia. Jak zostało wspomniane, istotne jest zapobieganie ewentualnemu zakrztuszeniu się wymiocinami, które może realnie zagrażać życiu chorego. Zaleca się więc ułożenie go w pozycji bocznej bezpiecznej. Należy też obserwować ewentualne zaburzenia oddychania.
Zatrucie alkoholem – jak leczyć? Pacjent z zatruciem alkoholowym leczony jest objawowo. Celem terapii jest przede wszystkim utrzymanie drożności układu oddechowego oraz przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego. Często konieczne jest nawadnianie i wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych. W rzadkich przypadkach wykonywane jest płukanie żołądka. Nie ma skutecznego antidotum na zatrucie alkoholowe. Leczenie nakierowane jest na łagodzenie objawów występujących u konkretnego pacjenta.
Zatrucie alkoholem – jak pomóc osobie po spożyciu zbyt dużej ilości alkoholu, u której pojawiły się niepokojące objawy? Zatrucie alkoholem – pierwsza pomoc polega przede wszystkim na wezwaniu profesjonalnej pomocy medycznej. Do czasu jej uzyskania, należy zadbać o bezpieczeństwo pacjenta poprzez ułożenie go w pozycji bocznej bezpiecznej i monitorowanie jego oddechu.
Domowe sposoby na zatrucie alkoholem
Co na zatrucie alkoholem można stosować? Jeśli rzeczywiście doszło do zatrucia alkoholowego, konieczne jest wezwanie pogotowania. Zatrucie alkoholem to poważny stan, który zagraża życiu pacjenta. Nieleczony może prowadzić do zaburzeń ze strony układu krążenia i układu oddechowego. Inaczej jest w przypadku kaca. Osoby zmagające się z nieprzyjemnymi objawami po spożyciu alkoholu mogą sięgnąć po elektrolity, które nawadniają organizm, a także po leki przeciwbólowe, jeśli występuje ból głowy. Spośród domowych sposobów na kaca wskazany jest też odpoczynek organizmu. Pomocne może być również spożycie lekkostrawnego posiłku, który dostarczy składniki odżywcze, zapobiegając tym samym nasilaniu się uczucia osłabienia.
Ostre i przewlekłe zatrucie alkoholowe stwarza realne zagrożenia uszkodzenia narządów wewnętrznych, wystąpienia zaburzeń oddychania oraz krążenia. Czasami do ostrego zatrucia alkoholem dochodzi przypadkowo. Niezależnie jednak od przyczyny, pacjenci z objawami zatrucia zawsze wymagają pomocy medycznej. O ile domowe sposoby i leczenie sprawdzają się w łagodzeniu objawów kaca, o tyle w przypadku poważnego stanu, jakim jest zatrucie alkoholem, konieczne jest udzielenie pacjentowi profesjonalnej pomocy medycznej.
Bibliografia:
- D'Angelo A., Petrella C., Greco A., et al. Acute alcohol intoxication: a clinical overview. Clin Ter. 2022 May 25;173(3):280-291. doi: 10.7417/CT.2022.2432. PMID: 35612344.
- Jung Y.C., Namkoong K. Alcohol: intoxication and poisoning - diagnosis and treatment. Handb Clin Neurol. 2014;125:115-21. doi: 10.1016/B978-0-444-62619-6.00007-0. PMID: 25307571.
- Informacje o zatruciu alkoholowym dostępne na stronie National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (https://www.niaaa.nih.gov/).
