Właściwa pielęgnacja okolic intymnych i narządów rodnych jest szalenie istotna dla przebiegu ciąży. Warto wiedzieć jak wybrać odpowiedni płyn do higieny intymnej, a także jakich zwyczajów higienicznych warto unikać w stosunku do miejsc intymnych w ciąży i po porodzie włącznie. Kompleksowa higiena intymna w ciąży chroni przyszłą mamę przed infekcją układu moczowo-płciowego i przed powikłaniami ciąży. Po porodzie właściwa pielęgnacja miejsc intymnych pozwoli cieszyć się kobiecie urokami macierzyństwa wolnym chociażby od kandydozy pochwy.
1. Ciąża i fizjologia okolic intymnych
2. Pielęgnacja okolic intymnych i krocza w ciąży
3. Zasady higieny intymnej w ciąży
4. Płyn do higieny intymnej w ciąży - jaki powinien (nie) być?
5. Higiena intymna krocza w połogu i po porodzie
Ciąża i fizjologia okolic intymnych
W czasie ciąży dochodzi do zmian w gospodarce hormonalnej - wzrasta stężenie progesteronu i estrogenu. Ma to bezpośredni wpływ na funkcjonowanie narządów płciowych - nie tylko macicy, w której rozwija się dziecko, ale również pochwy. Typowy i fizjologiczny odczyn pH dla pochwy osiąga zakres 4,5-5. W wyniku zwiększonej produkcji hormonów płciowych środowisko kwaśne pochwy przechodzi w bardziej zasadowe. To odczyn korzystny dla rozwoju patogennej flory, na którą mogą składać się bakterie lub grzyby Candida. Dlatego też w czasie ciąży rośnie ryzyko infekcji zarówno bakteryjnej jak i drożdżakowej kandydozy. Łatwo do niej dopuścić prowadząc nieodpowiednią higienę miejsc intymnych w ciąży.
Pielęgnacja okolic intymnych i krocza w ciąży
W czasie ciąży każda przyszła mama zwraca szczególną uwagę dietę i suplementację np. kwasu foliowego. Nie można zapominać jednak o kluczowej dla kobiety ciężarnej i jej dziecka kwestii jak higiena intymna. W trakcie 9-miesięcznej podróży nie wolno zapominać o odpowiedniej pielęgnacji okolic narządów rodnych. Zaniedbania mogą skończyć się infekcją pochwy, która potrafi uprzykrzyć życie każdej kobiecie. Dotyczy to również przyszłych mam, które mogą doświadczyć typowych objawów infekcji jak zaczerwienienie, pieczenie, świąd, upławy o białawym lub zielonkawym kolorze i nieprzyjemnym zapachu.
W rzadkich przypadkach zakażenie intymne może stanowić zagrożenie dla przebiegu samej ciąży i powodować m.in. poronienie, przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego czy poród przedwczesny.
15 characters selected
Zasady higieny intymnej w ciąży
Higiena intymna w ciąży to proces rządzący się swoimi prawami i zasadami, które warto przestrzegać. Mogą one zagwarantować bezpieczeństwo nie tylko przyszłej mamie, ale również rozwijającemu się dziecku. Jak zatem powinno odbywać się mycie miejsc intymnych w ciąży? Poniżej zebraliśmy szereg istotnych zasad, które pozwolą lepiej dbać o higienę intymną w tym szczególnym dla przyszłej mamy okresie, a jednocześnie przygotować na równie wymagający dla zdrowia okolicy narządów rodnych czas po porodzie, czyli połogu.
Odpowiedni kierunek mycia i osuszania okolic intymnych
Banalny, ale zarazem kluczowy jest kierunek mycia i osuszania okolicy intymnej. Należy to robić od przodu ku tyłowi (w kierunku odbytu). Zabezpiecza to okolicę intymną przed przenoszeniem bakterii kałowych do pochwy oraz w okolicę ujścia cewki moczowej. Odwrotny kierunek mycia lub wycierania okolicy intymnej naraża na zakażenie bakteryjne. Oprócz tego do mycia okolic intymnych nie należy stosować gąbek lub myjek wielorazowego użytku, ponieważ na ich powierzchni może rozwijać się patogenna flora bakteryjna. Zdecydowanie do mycia i podmywania warto wykorzystać strumień bieżącej wody np. ze słuchawki prysznicowej. Preferowaną formą mycia w czasie ciąży jest prysznic. Gorące i długie kąpiele mogą przyczynić się do wystąpienia krwawienia. Dodatkowo bakterie kałowe mają łatwiejszy dostęp do narządów płciowych i mogą napływać do pochwy. W ramach osuszania warto skorzystać z jednorazowych ręczników, ponieważ na wielorazowych dochodzi do niekontrolowanego namnażania się bakterii.
Nie dla irygacji pochwy
Jednym z gorszych zabiegów, jakie może zafundować swojej pochwie to profilaktyczna irygacja. Zabieg ten nie jest dedykowany do stosowania profilaktycznego - wypłukuje on fizjologiczną florę. Podstawowym wskazaniem jest tocząca się infekcja intymna, w której irygacja ułatwia oczyszczenie pochwy z zanieczyszczeń jak zakaźny śluz, a także patogenów. Pochwa jako narząd posiada właściwości samooczyszczania i nie potrzebuje dodatkowego wsparcia poza dbaniem o okolicę intymną. Warto również wspomnieć, że nie należy usuwać ochronnego śluzu pochwowego za pomocą palców, ponieważ może dojść przeniesienia patogenów i osłabienia naturalnej obrony przed infekcjami. Do pochwy nie należy wprowadzać również płynu do higieny intymnej - jest on dedykowany do mycia zewnętrznych narządów płciowych.
Wsparciem dla flory bakteryjnej pochwy są probiotyki ginekologiczne do stosowania dopochwowego - ich użycie omów jednak z lekarzem ginekologiem. Zawierają one bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus wzmacniając i uzupełniając mikroflorę pochwy. Większość z nich można bezpieczne stosować w ciąży i połogu. Warto o nich pomyśleć, jeśli już przed ciążą występowała zwiększona tendencja do infekcji.
Rodzaj bielizny i odzieży w ciąży - którą nosić, a jakiej unikać
Dla zdrowia narządów płciowych istotne znaczenie ma rodzaj noszonej bielizny. Dlatego warto zdecydować się na przewiewną np. bawełnianą bieliznę, która nie ograniczy cyrkulacji powietrza i nie prowadzi do pocenia się. Wilgoć i beztlenowa atmosfera sprzyjają rozwojowi bakterii. Zdecydowanie w odstawkę powinny pójść mało przewiewna bielizna z syntetycznych materiałów. Podobnie warto porzucić ściśle przylegającą do ciała odzież jak legginsy, a postawić na luźną odzież i odpowiednią bieliznę.
Wkładki, podpaski czy tampony w ciąży
Dedykowane środki higieniczne dla kobiet w ciąży to podpaski (w przypadku większego krwawienia i/lub upławów) lub wkładki. Opcją do całkowitego odrzucenia są tampony, które ograniczają oczyszczanie się pochwy. Kluczowa dla higieny jest również częsta zmiana podpasek lub wkładek, najczęściej co 2-3 godziny. W przypadku minimalnej ilości wydzieliny można rozważyć podkłady na łóżko na korzyść wietrzenia okolic intymnych - szczególnie pożądana opcja w okresie połogu.
Zioła w higienie intymnej
W ramach pielęgnacji okolic narządów płciowych wiele kobiet chwali sobie ziołowe napary z rumianku, szałwi czy kory dębu. Można je stosować do podmywania i przemywania okolicy intymnej. Wymienione zioła posiadają działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, a kora dębu i szałwia dodatkowo ściągające. Nie należy ich stosować do irygacji pochwy.
Zadbaj o regularne opróżnianie pęcherza
Przetrzymywanie moczu może zwiększać ryzyko infekcji układu moczowo-płciowego niezależnie od ciąży. Wiele kobiet w tym czasie skarży się na infekcje pęcherza. Dlatego w ramach higieny intymnej należy zadbać o regularne oddawanie moczu, co sprzyja zdrowiu cewki i pęcherza moczowego. Wsparciem w tym okresie jest również żurawna, która chroni przed przyczepianiem się bakterii do nabłonka układu moczowego. Można ją spożywać w postaci suplementu diety w kapsułkach lub jako sok żurawina. Na uwagę zasługuje właściwe nawodnienie, które przyczynia się do produkcji moczu i regularnego przepłukiwania cewki moczowej, której infekcja może rozszerzyć się na pochwę. Banalna wydaje się również zasada o dokładnym myciu rąk po wyjściu z toalety.
12 characters selected
Dodatkowo na czas ciąży warto zrezygnować z perfumowanego papieru toaletowego, który może podrażniać okolice intymne.
Płyn do higieny intymnej w ciąży - jaki powinien (nie) być?
W okresie ciąży istotna jest codzienna higiena okolic intymnych z użyciem ciepłej, bieżącej wody. Na znaczeniu nie traci odpowiedni kosmetyk myjący o kwaśnym odczynie wspierający fizjologiczne pH pochwy na poziomie 3,5-4,5. Dlatego pożądanym składnikiem zakwaszającym piankę, płyn, żel czy inny produkt do higieny intymnej jest kwas mlekowy. Dodatkowym wsparciem może być obecność składników łagodzących (alantoina i panthenol), przeciwbakteryjnych (rumianek, drzewo herbaciane), nawilżających (kwas hialuronowy), ściągających i przeciwzapalnych (kora dębu), zakwaszających (kwas L-askorbinowy). Niepożądanymi składnikami są sztuczne składniki zapachowe i barwiące, które mogą powodować podrażnienia, podobnie jak silne detergenty SLS i SLES.
W ramach pielęgnacji okolic intymnych kobiety w ciąży powinny zrezygnować z perfumowanych chusteczek zapachowych.
Higiena intymna krocza w połogu i po porodzie
Żadnej świeżo upieczonej mamy nie trzeba przekonywać jak ważna jest higiena po porodzie. Zależnie od przebiegu porodu pielęgnacja okolic intymnych może być mniej lub bardziej uciążliwa. Zdecydowanie higiena po porodzie naturalnym jest najłatwiejsza, jeśli nie towarzyszyło mu pęknięcie lub chirurgiczne nacięcie krocza. Kobiety w okresie połogu również mogą zadawać sobie pytanie - jaki wybrać żel intymny po porodzie? Sprawdzi się dokładnie ten sam, który kobieta stosowała w czasie ciąży. Nie należy zapominać o oprócz tego o przewadze prysznica nad wanną, noszeniem luźnej bielizny, a także dedykowanych siateczkowych majtek poporodowych włączając w to podkłady na łóżko lub wkłady higieniczne. Należy pamiętać o wietrzeniu okolicy krocza w obrębie którego mogą być obecne rany, które wymagały szycia. Dlatego w ciąży i po porodzie pozwól sobie na spanie bez majtek.
Podsumowując - miejsca intymne po porodzie wymagają tej samej, o ile nie większej troski i pielęgnacji. Należy w to włączyć konieczność podmywania po każdej wizycie w toalecie. Właściwa higiena będzie wspierać proces leczenia, regeneracji okolicy intymnej i chronić przed infekcją pochwy w połogu.
Bibliografia
- Chen, Y. et al. (2017) ‘Role of female intimate hygiene in Vulvovaginal Health: Global Hygiene Practices and product usage’, Women’s Health, 13(3), pp. 58–67. doi:10.1177/1745505717731011.
- Onwere, C. et al. (2014) Położnictwo I Ginekologia. Wrocław: Edra Urban & Partner.
- Skrzypulec-Plinta V, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/76653,higiena-intymna-w-okresie-ciazy.
- Douching, Office On Women’s Health, https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/douching.
16 characters selected
