Wraz z nadejściem wiosny, mimo coraz cieplejszej pogody i większej ilości światła słonecznego, część osób zmaga się ze spadkiem nastroju, osłabieniem i brakiem energii. Za przyczynę tego stanu uważa się przesilenie wiosenne. Czym ono jest i jak sobie z nim radzić? Ile trwa przesilenie wiosenne i kto jest na nie najbardziej narażony?
1. Czym jest przesilenie wiosenne?
2. Przesilenie wiosenne – objawy
3. Ile trwa przesilenie wiosenne?
4. Przesilenie wiosenne a nerwica
5. Zmęczenie wiosenne – jak sobie z nim radzić?
6. Przesilenie wiosenne – co suplementować?
Czym jest przesilenie wiosenne?
Co to jest przesilenie wiosenne? Na wstępie warto zaznaczyć, że wiosenne przesilenie nie jest jednostką chorobową. Z punktu widzenia lekarza nie jest więc ono chorobą. Stan ten jest niegroźny, choć dla części osób dość uciążliwy.
Panuje powszechne przekonanie, że wraz z nadejściem wiosny, wydłużaniem się dni i coraz większym dostępem do światła słonecznego, dostaje się zastrzyk energii, poprawia się nastrój i rośnie motywacja. Jednak coraz cieplejsze i dłuższe dni nie u wszystkich wywołują taki efekt. Zmienia się rytm dobowy, cykl snu i czuwania. Uważa się, że za spadkiem nastroju wraz z nadejściem wiosny mogą odpowiadać też zmiany w poziomie hormonów – spadek stężenia serotoniny i wzrost poziomu melatoniny.
Przesilenie wiosenne częściej pojawia się u kobiet, niż u mężczyzn. Czynnikiem ryzyka jest również występowanie tego stanu wśród członków najbliższej rodziny. Co ciekawe, objawy przesilenia wiosennego obserwuje się częściej wśród osób neurotycznych. Neurotyzm jest cechą osobowości charakteryzującą się większą tendencją do odczuwania trudnych emocji, takich jak smutek, poczucie winy, lęku czy gniewu. Osoby neurotyczne gorzej radzą sobie ze stresem i są bardziej narażone na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne, takie jak chociażby zaburzenia lękowe.
Warto zaznaczyć, że większość osób dobrze radzi sobie ze zmianami do jakich dochodzi wraz ze zmianą pory roku z zimy na wiosnę. Długość dnia i dostęp do światła słonecznego wydłużają się bowiem stopniowo. Naturalny rytm biologiczny powoli się więc do tego przyzwyczaja i przystosowuje.
Przesilenie wiosenne – objawy
Przesilenie wiosenne – złe samopoczucie to jeden z głównych objawów tego stanu. Pacjenci mogą odczuwać spadek nastroju, uczucie smutku i beznadziei. Trudno im zmotywować się do wykonywania codziennych aktywności. Inne, możliwe objawy przesilenia wiosennego to:
- zmęczenie wiosenne – osłabienie, brak energii,
- problemy ze snem – część osób doświadcza bezsenności, a u innych pojawia się nadmierna senność,• zaburzenia koncentracji,
- trudności z zapamiętywaniem nowych informacji,
- wahania nastroju, rozdrażnienie,
- spadek apetytu.
Przesilenie wiosenne – zawroty głowy są często opisywanym objawem wiosennego zmęczenia. Jeśli jednak utrzymują się dłuższy czas lub towarzyszą im inne niepokojące objawy, wskazana jest wizyta u lekarza.
Z nadejściem wiosny u znacznej części populacji dochodzi do nawrotu objawów alergii. Katarowi siennemu czy zapaleniu spojówek mogą towarzyszyć wówczas takie objawy jak osłabienie, senność i spadek energii. O przyczynach, objawach oraz leczeniu alergii pisaliśmy w artykule: Alergia – dokuczliwy problem wielu ludzi – jak dobrać leki na alergię? Opisywane objawy nie muszą więc koniecznie oznaczać wiosennego przesilenia. Czasami są one wynikiem alergii czy też infekcji. Osoby, które często chorowały w mijającym sezonie infekcyjnym, po jego zakończeniu również mogą czuć się osłabione. Proces powrotu do zdrowia, w zależności od konkretnego organizmu, trwa inną ilość czasu.
Ile trwa przesilenie wiosenne?
Przesilenie wiosenne – kiedy się pojawia? Osoby doświadczające tego stanu, zmagają się ze spadkiem samopoczucia i osłabieniem na przełomie zimy i wiosny. Jest to zazwyczaj końcówka marca – początek kwietnia. Ile trwa wiosenne przesilenie? Kwestia ta jest bardzo indywidualna. U części osób objawy przesilenia wiosennego utrzymują się zaledwie kilka dni, u innych trwają nawet kilka tygodni.
Przesilenie wiosenna a nerwica
Objawy przesilenia wiosennego mogą mieć różne nasilenie. Jednak przy silnym spadku nastroju, energii, apatii, braku motywacji i chęci do działania, szczególnie jeśli utrzymują się one dłuższy czas, warto rozważyć obecność zaburzeń natury psychicznej. Pamiętajmy o tym, że przesilenie wiosenne to niegroźny stan, który zazwyczaj utrzymuje się od kilku do kilkunastu dni i stopniowo ustępuje. Nie wymaga on wizyty u lekarza ani żadnego specjalistycznego leczenia. Inaczej jest w przypadku nerwicy. Nerwica jest potoczną nazwą zaburzeń lękowych. Może mieć ona różną formę i różny stopień nasilenia. Dominującym objawem nerwicy jest lęk. Pacjenci doświadczają silnego niepokoju i napięcia, które są nieadekwatne do realnego zagrożenia. Zazwyczaj mają oni świadomość irracjonalności odczuwanych objawów. Nerwica niejednokrotnie przebiega pod postacią objawów somatycznych, takich jak ból brzucha, nudności, wzdęcia, biegunka, ból w okolicy serca czy duszności. Zaburzenia lękowe mogą znacząco pogarszać jakość życia chorych. Wymagają odpowiedniego leczenia.
Przesilenie wiosenne częściej dotyka osób neurotycznych. Ta cecha osobowości stanowi również czynnik ryzyka wystąpienia zaburzeń lękowych.
Zmęczenie wiosenne – jak sobie z nim radzić?
Przesilenie wiosenne może odbierać radość z coraz cieplejszej pogody i dłuższych dni. Aby łagodniej wejść w nową porę roku warto:
- skupić się na sobie i swoich emocjach – smutek, przygnębienie czy niepokój to uczucia potrzebne, choć trudne. Zamiast starać się jak najszybciej ich pozbyć, warto spróbować trochę z nimi pobyć. Zastanowić się, skąd się biorą i z czego mogą wynikać,
- znaleźć czas dla siebie – czasami obowiązki zawodowe i domowe przytłaczają na tyle, że trudno jest znaleźć czas dla samego siebie. Warto jednak starać się tak planować codzienność i odpuszczać pewne rzeczy, aby zadbać o swój nastrój i swoje zdrowie psychiczne,
- regularnie się ruszać – wysiłek fizyczny poprawia nie tylko wydolność fizyczną, ale wpływa też korzystnie na stan psychiczny. Polepsza samopoczucie, dodaje energii i zwiększa poziom motywacji. Warto zastanowić się, jaka forma aktywności jest przyjemna dla konkretnej osoby. Dla jednej osoby może być to jazda na rolkach, dla drugiej basen, a dla kolejnej spacerowanie. Każda forma ruchu jest dobra dla zdrowia,
- zadbać o zdrowe odżywianie się – dostarczanie do organizmu wszystkich niezbędnych witamin oraz składników mineralnych jest niezbędne dla utrzymania dobrego nastroju. Wraz z nadejściem wiosny i lata rośnie ilość sezonowych warzyw i owoców, które warto uwzględnić w codziennej diecie,
- dbać o relacje – bliskie, wspierające relacje mają niebagatelny wpływ na samopoczucie. Korzystnie wpływają na poczucie własnej wartości i redukcję odczuwanego niepokoju.
Przesilenie wiosenne – co suplementować?
Wiele osób chcąc poprawić samopoczucie i zniwelować odczuwane osłabienie sięga po preparaty na energię. Czego szukać w ich składzie? W celu zmniejszenia odczuwanego poziomu stresu i poprawy odporności organizmu na stres warto zastosować adaptogeny. Adaptogeny to składniki roślinnego pochodzenia, które normalizują pracę organizmu i poprawiają jego tolerancję na stres. Jeśli chcemy więc suplementować związki, które pomogą w redukcji zmęczenia, stresu i niepokoju, z pewnością warto rozważyć takie adaptogeny jak ashwagandha czy różeniec górski. Więcej na temat adaptogenów, ich właściwości oraz ewentualnego łączenia można przeczytać w artykule: Co to są adaptogeny? – działanie, wykorzystanie. Adaptogeny mogą więc pomóc w zmniejszeniu objawów przesilenia wiosennego.
Stymulująco na organizm może natomiast zadziałać kofeina. Dostępne są tabletki, pastylki do ssania, a także krople z kofeiną, które mogą poprawić koncentrację, niwelować uczucie zmęczenia i znużenia. Przykładowym preparatem są krople doustne Cardamid z kofeiną, w których składzie znajdują się też wyciągi roślinne: z guarany, żeń-szenia i głogu oraz witamina B6. Kofeina to powszechnie stosowana substancja stymulująca, która wpływa pobudzająco na procesy myślowe i koncentrację, a także zmniejsza odczuwane zmęczenie.
Jakie jeszcze składniki suplementować zmagając się z przesileniem wiosennym? Na pewno w dalszym ciągu warto pamiętać o witaminie D. Co prawda od kwietnia nasłonecznienie jest już wystarczająco duże, aby zapewnić wystarczającą syntezę skórną witaminy D, to jednak suplementacja, ze względu na jej wysokie bezpieczeństwo nadal jest zalecana. Witamina D3 dostępna jest w różnych dawkach i różnych postaciach. Każdy pacjent może więc znaleźć odpowiedni dla siebie preparat. Na pozostałe witaminy i składniki mineralne zapotrzebowanie powinna pokrywać dieta. Odżywiając się w sposób zdrowy i zróżnicowany jesteśmy w stanie dostarczyć do organizmu wszelkie niezbędne składniki odżywcze. Jeśli któregoś z nich może brakować w codziennej diecie, warto pomyśleć o jego suplementacji.
Przesilenie wiosenne to stan krótkotrwałego spadku energii i samopoczucia, który może negatywnie odbijać się na życiu prywatnym i zawodowym. Na szczęście jest on niegroźny i ustępuje samoistnie, najczęściej po kilku lub kilkunastu dniach. Naturalne sposoby, takie jak zadbanie o zdrowie psychiczne, ruch i zdrowe relacje najczęściej wystarczą do tego, aby łagodniej przeżyć okres przejściowy między zimą a wiosną. W razie potrzeby warto pamiętać też o adaptogenach, które zmniejszą podatność organizmu na stres.
Bibliografia:
- Winthorst W.H., Bos E.H., Roest A.M., de Jonge P. Seasonality of mood and affect in a large general population sample. PLoS One. 2020 Sep 14;15(9):e0239033. doi: 10.1371/journal.pone.0239033.
- Dalle Grave R. Nutrition and Fitness: Mental Health. Nutrients. 2020 Jun 17;12(6):1804. doi: 10.3390/nu12061804.
