Pierwsze objawy ciąży można zaobserwować już kilka dni po zapłodnieniu. Jakie mogą być wczesne symptomy sugerujące ciążę? Kiedy udać się na pierwszą wizytę do ginekologa podejrzewając ciążę?
Przebarwienia na twarzy, szyi - jak pozbyć się problemu?

Przebarwienia to zwykle problem natury estetycznej. Niekiedy mogą one oznaczać zaburzenia zdrowotne. Czy kremy na przebarwienia i plamy na twarzy są skuteczne? Kiedy ze zmianami należy udać się do lekarza?
1. Przebarwienia na twarzy i ciele – jak powstają?
2. Przebarwienia na twarzy od słońca – jakie mogą być ich przyczyny
3. Jak usunąć przebarwienia na twarzy i ciele za pomocą kosmetyków?
4. Przebarwienia na szyi i dekolcie – wizyta w gabinecie kosmetycznym
5. Niepokojące plamy na twarzy i ciele – kiedy do lekarza?
Przebarwienia na twarzy i ciele – jak powstają?
Przebarwienia powstają na skutek zaburzeń melaniny. Jest ona pigmentem występującym w skórze wytwarzanym przez melanocyty, komórki znajdujące się m.in. w warstwie podstawowej naskórka.
Melanina występuje w dwóch formach: eumelanina i feomelanina. Ta pierwsza dominuje u osób o ciemnej karnacji i jej główną rolą jest ochrona przed promieniowaniem UV. Feomelanina nie chroni przed promieniami UV, a jej synteza pod ich wpływem wytwarza wolne rodniki uszkadzające komórki skóry. Najwięcej tego rodzaju melaniny można spotkać u rudowłosych osób o jasnej karnacji. Dlatego w ich przypadku tak ważna jest ochrona przeciwsłoneczna i stosowanie filtrów ochronnych.
Obie formy melaniny, ale w różnych proporcjach występują u każdego człowieka. Ich proporcje determinują naturalny kolor skóry oraz odcień wytwarzanej opalenizny.
W jakim mechanizmie dochodzi do zaburzeń wytwarzania pigmentu oraz pojawienia się przebarwień? Kiedy promienie UV przenikają przez warstwy naskórka i docierają do komórek barwnikowych (melanocytów) te zaczynają produkować barwnik w trybie ciągłym. Jego nadprodukcja sprawia, że nie jest on odpowiednio transportowany, a tym samym równomiernie rozkładany na powierzchni skóry. Punktowe gromadzenie się barwnika to właśnie obserwowane brązowe przebarwienia na twarzy i ciele.



Przebarwienia na twarzy od słońca – jakie mogą być ich przyczyny
Nadmierna ekspozycja na słońce to jeden z głównych czynników sprzyjających tworzeniu się przebarwień. Występują one głównie na twarzy, szyi, dekolcie i grzbietach dłoni, ponieważ są to najczęściej odsłaniane miejsca. Jakie inne czynniki sprzyjają pojawieniu się plamek barwnikowych na skórze?
- starszy wiek – tendencja do pojawienia się przebarwień wzrasta wraz z upływem lat, szczególnie gdy skóra latami była narażana na ekspozycję na promieniowanie słoneczne,
- zmiany w gospodarce hormonalnej – dlatego większą tendencję do powstawania zmian barwnikowych obserwuje się u kobiet w okresie ciąży, menopauzy czy stosujących antykoncepcję hormonalną,
- składniki fotouczulające – aplikowane na skórę, ale też stosowane doustnie, m.in. dziurawiec, retinol i różnego rodzaju substancje zapachowe; kiedy podczas ich stosowania dojdzie do ekspozycji na słońce pojawia się podrażnienie naskórka i wzrostu produkcji melaniny,
- choroby ogólnoustrojowe – m.in. wątroby, nadnerczy, tarczycy; w ich przebiegu może dojść do wystąpienia nadprodukcji melaniny,
- zmiany zapalne na skórze o charakterze alergicznym lub trądzikowym szczególnie gdy były źle leczone,
- urazy skóry – po oparzeniu, ranie operacyjnej, rozdrapanej krostce, a także na skutek laseroterapii,
- predyspozycje genetyczne.
Warto pamiętać, że aby pojawiły się brązowe plamy na twarzy i ciele oprócz czynnika predysponującego do pojawienia się przebarwień muszą zadziałać jeszcze promienie UV na melanocyty. Dlatego też tak ważna jest ochrona przeciwsłoneczna szczególnie w przypadku zmian trądzikowych na twarzy, kobiet w ciąży czy stosujących antykoncepcję hormonalną. Na słońce nie można wystawiać także blizn pooperacyjnych czy powstałych po oparzeniach.



Jak usunąć przebarwienia na twarzy i ciele za pomocą kosmetyków?
Jak wspomniano wcześniej, aby zapobiegać przebarwieniom należy sięgać po kremy z filtrem UV SPF co najmniej 30. Co natomiast warto zastosować jeśli przebarwienia już się pojawi? Na jakie składniki w kosmetykach i dermokosmetykach na przebarwienia szczególnie warto zwrócić uwagę?
- retinoidy – rozjaśniają i wygładzają skórę,
- kwas azelainowy – rozjaśnia różnego rodzaju przebarwienia i wykazuje wysoki potencjał antyoksydacyjny,
- kwas kojowy – blokuj tyrozynazę, a tym samym nadprodukcję i odkładanie się melaniny,
- kwas glikolowy – w stężeniu do 15% działa delikatnie złuszczająco, a w wyższych stężeniach wyrównuje koloryt skóry,
- tiamidol – ogranicza powstawanie przebarwień,
- kwas linolowy i liponowy – wspomagają regenerację, ponieważ naturalnie występuje w barierze skórnej, a ponadto blokują proces odkładania się melaniny w skórze,
- nacetylo-glukozamina – blokuje utrwalanie przebarwień,
- niacynamid w stężeniu do 5% - działa silnie antyoksydacyjnie i rozjaśnia przebarwienia,
- 4-butylrecorcynol – pomaga redukować przebarwienia oraz powstawanie nowych,
- wyciąg z wąkroty azjatyckiej – przyspiesza gojenie tkanek, działa kojąco,
- ekstrakt z soi – działa ochronnie przed promieniowaniem UV,
- witamina C – działa wybielająco, przeciwzapalnie, wyrównuje koloryt.
Kremy na przebarwienia to jedno. Warto jednak sięgać po całe linie dermokosmetyków zapewniające odpowiednią pielęgnację skóry z przebarwieniami. Działanie antypigmentacyjne to połączenie kremu czy też serum z aktywnie działającym składnikiem wpływającym na odkładanie się pigmentu w skórze oraz regularne złuszczanie naskórka. Dzięki kompleksowemu działaniu koloryt twarzy będzie stopniowo się wyrównywał. Skóra poddana kuracji przeciw przebarwieniowej wymaga również odpowiedniej regeneracji i odżywienia. Dlatego nie można zapominać o włączeniu preparatów działających na skórę odbudowująco i nawilżająco.
Przebarwienia na szyi i dekolcie – wizyta w gabinecie kosmetycznym
Codzienna pielęgnacja cery z przebarwieniami to oczywiście jeden z ważniejszych elementów. Na uporczywe przebarwienia pomocna może okazać się wizyta w gabinecie kosmetycznym i dobór odpowiednich zabiegów. Które z nich nadają się do zwalczenia przebarwień?
- Peelingi chemiczne – w ich składzie znajdują się kwasy złuszczające oraz substancje wybielające, które dobiera się do rodzaju cery i stopnia zaawansowania zmian na skórze. Warto pamiętać, że skóra po zabiegu jest podrażniona i należy dać jej czas na regenerację, zapewniając odpowiednią ochronę.
- Laser – zabieg ma na celu rozbicie nagromadzonego w skórze barwnika, który usuwany jest w procesie złuszczania. W metodzie tej energia emitowana przez laser koncentruje się w samej zmianie i podczas zabiegu nie dochodzi do uszkodzenia zdrowych komórek naskórka.
- Krioterapia – za pomocą ciekłego azotu dochodzi do zamrożenia melanocytów i ich rozpadu.
- Fotoodmładzanie – naświetlanie za pomocą odpowiednich impulsów światła daje dobre efekty zarówno w wygładzaniu zmarszczek jak i wyrównywaniu kolorytu.
- Mezoterapia – bardziej stosowana, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się przebarwień lub celem zwiększenia wchłaniania substancji o aktywnym działaniu leczniczym czy też naprawczym.
Niepokojące plamy na twarzy i ciele – kiedy do lekarza?
Kiedy jesteśmy pewni co do pojawienia się posłonecznego przebarwienia na szyi, twarzy czy dłoniach można sięgnąć po dermokosmetyki na przebarwienia. Niestety wiele zmian skórnych należy skonsultować z lekarzem. Kiedy m.in. warto udać się na wizytę do dermatologa z plamką na ciele?
- pojawienie się dodatkowych objawów, tj. świąd, pieczenie, łuszczenie się, sączenie się wydzieliny,
- brązowa plamka ma charakter nieregularny, brak na niej owłosienia,
- zmiana powiększa się,
- plamka utrzymuje się długotrwale,
- jej kolor jest niepokojący.
Zmiany skórne mogą mieć wiele przyczyn, dlatego tak ważna jest ich baczna obserwacja. Zwykle czerwone plamy na twarzy i ciele umiejscowione symetrycznie mogą świadczyć o alergii, natomiast te o brązowym lub białym zabarwieniu o zaburzeniach pigmentacyjnych.
Przebarwienia to problem, któremu można zapobiegać. Dlatego warto unikać długotrwałej ekspozycji na słońce, a jeśli jednak jest ona konieczna nie można zapominać o odpowiednim ubiorze i stosowaniu filtrów ochronnych zarówno na skórę jak i oczy. Niepozorna plamka niekiedy może stanowić zmianę nowotworową. Dlatego wszelkie niepokojące zaburzenia pigmentacyjne, objawiające się plamami na skórze, warto konsultować z dermatologiem.
Bibliografia:
- Engler-Jastrzębska M., Kamm A.; Molekularne podstawy pigmentacji skóry. Etiologia i profilaktyka hiperpigmentacji; Kosmetologia estetyczna 2019; 3 (8): 275 – 284.
- Kapuścińska A., Nowak I.; Zastosowanie kwasów organicznych w terapii trądziku i przebarwień skóry; Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 374-383.
- Wojas – Pelec A. i inni; Choroby skóry związane z działaniem promieniowania słonecznego – przegląd wybranych zagadnień; Family Medicine & Primary Care Review 2007, 9 (1): 131–135.