Pierwsze objawy ciąży można zaobserwować już kilka dni po zapłodnieniu. Jakie mogą być wczesne symptomy sugerujące ciążę? Kiedy udać się na pierwszą wizytę do ginekologa podejrzewając ciążę?
1. Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży?
2. Wczesne objawy ciąży - czy brak krwawienia miesiączkowego jest równoznaczny z zapłodnieniem?
3. Pierwsze objawy zapłodnienia - czego się spodziewać?
4. Wczesne objawy ciąży - kiedy wykonać test ciążowy?
5. Kiedy udać się do lekarza podejrzewając ciążę?
Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży?
Pojawienia się pierwszych objawów ciąży z niecierpliwością oczekują kobiety, które starają się o potomstwo. Najczęściej, wczesną oznaką zapłodnienia jest brak miesiączki. Oznacza to, że pierwsze objawy pojawiają się już ok. 2 tygodni po zapłodnieniu. Pamiętajmy jednak o tym, że początek ciąży wyznacza się na podstawie daty ostatniej miesiączki (przypada ona na ok. 2 tygodnie przed owulacją). W związku z tym, pierwsze objawy ciąży występują dopiero pod koniec 3-4. tygodnia.
Kobiety które obserwują swoje ciało i są świadome zachodzących w nim zmian, mogą dostrzec bardzo wczesne objawy ciąży jeszcze przed spodziewaną miesiączką, a właściwie - niedługo po zapłodnieniu. Wymaga to jednak regularnych pomiarów temperatury ciała i obserwacji śluzu szyjkowego. Po owulacji, jeśli nie doszło do zapłodnienia, temperatura ciała spada. W przypadku połączenia się komórki jajowej z plemnikiem, temperatura ciała pozostaje podwyższona. Kobieta może zauważyć też nasiloną produkcję gęstego śluzu i rozpulchnienie szyjki macicy. Mogą być to pierwsze objawy ciąży. Niektóre kobiety właśnie dzięki tym symptomom zaczynają podejrzewać ciążę.
Podwyższona temperatura ciała, rozpulchnienie szyjki macicy i obfity, gęsty śluz - objawy ciąży pojawiają się w krótkim czasie po zapłodnieniu. Są jednak zauważane głównie przez kobiety, które od dłuższego czasu obserwują zmiany organizmu zachodzące podczas cyklu menstruacyjnego i potrafią uchwycić drobne różnice.
Już w okresie starania się o potomstwo warto suplementować określone składniki odżywcze. Odpowiednie witaminy i minerały są potrzebne przyszłej mamie również przez cały okres ciąży. O tym, jakie substancje są niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka pisaliśmy w artykule: Witaminy dla kobiet w ciąży i planujących ciążę - czego potrzebuje przyszła mama?
Wczesne objawy ciąży - czy brak krwawienia miesiączkowego jest równoznaczny z zapłodnieniem?
Zatrzymanie miesiączki jest często postrzegane jako możliwy objaw ciąży. Kiedy dochodzi do zapłodnienia, aktywność jajników ulega wyciszeniu. W związku z tym, w spodziewanym dniu miesiączki do krwawienia już nie dochodzi. Brak miesiączki może wskazywać na ciążę, ale jest on wiarygodnym wyznacznikiem jedynie u kobiet, które mają regularne cykle. Istnieje bowiem bardzo wiele innych przyczyn, które również mogą powodować zatrzymanie lub opóźnienie miesiączki. Jest to chociażby zmiana klimatu, infekcje, choroby przewlekłe, narażenie na silny stres i przemęczenie. Zaburzenia hormonalne, a także niektóre przyjmowane leki również mogą wpływać na regularność cyklu. Brak miesiączki może, lecz wcale nie musi oznaczać ciążę.
Pierwsze objawy zapłodnienia - czego się spodziewać?
Pierwsze objawy ciąży, oprócz wyżej wymienionych, to:
- nudności i wymioty - nudności pojawiają się w pierwszych tygodniach ciąży u większości kobiet i mają różne nasilenie - od łagodnego po ciężkie. U ponad połowy kobiet skarżących się na nudności, występują też wymioty. Objawy te zazwyczaj zaczynają dawać o sobie znać między 4. a 6. tygodniem ciąży. Ich nasilenie może rosnąć przez kilka kolejnych tygodni. Nudności i wymioty w większości przypadków ustępują w okolicy 4-5. miesiąca ciąży,
- zmęczenie - osłabienie i spadek energii również dotyczy wielu kobiet ciężarnych. Objawy te mają największe nasilenie na początku ciąży, później nieco słabną i ponownie występują pod koniec ciąży. Zmęczenie, podobnie jak inne pierwsze objawy ciąży, przez każdą kobietę może być inaczej odczuwane i w odmiennym stopniu uciążliwe. Niektóre kobiety zmagają się z bardzo nasiloną sennością jedynie na początku ciąży, a u innych objaw ten towarzyszy im przez całe 3 trymestry,
- wahania nastroju - zmiany nastroju są powszechne w ciąży. Wynikają z wielu czynników, m.in. działania hormonów, lęku przed nową rolą, niepokoju o zdrowie dziecka i przebieg ciąży, a także nadchodzące zmiany w wyglądzie fizycznym,
- bolesność i tkliwość piersi - zmiany hormonalne zachodzące już na początkowym etapie ciąży powodują, że piersi stają się obrzmiałe i bardziej wrażliwe na dotyk. Po kilku tygodniach, kiedy organizm przywyknie do poziomu hormonów, tkliwość i bolesność piersi mija,
- częstsze oddawanie moczu - tego wczesnego objawu ciąży też doświadcza wiele kobiet. W początkowym okresie jest on spowodowany hormonami. Na dalszych etapach ciąży wynika natomiast z coraz większej objętości płynów krążących w organizmie przyszłej mamy. Jednocześnie, powiększająca swe rozmiary macica wywiera coraz to większy ucisk na pęcherz moczowy, co skutkuje częstą potrzebą udania się do toalety,
- ból brzucha - łagodne bóle brzucha przypominające te które występują podczas miesiączki są normalnym symptomem, pojawiającym się w okresie ciąży. Jednak silniejsze bóle podbrzusza zawsze warto skonsultować z lekarze. Jeśli jednocześnie pojawia się pieczenie podczas oddawania moczu i uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, ból brzucha może świadczyć o infekcji dróg moczowych. W okresie ciąży podatność na jej wystąpienie wzrasta.
Pierwsze objawy ciąży dzieli się na przypuszczalne, prawdopodobne i pewne. Przypuszczalne to te, które mogą (choć nie muszą) świadczyć o tym, że doszło do zapłodnienia. Zaliczamy tu nudności i wymioty, tkliwość piersi, osłabienie, senność i nieco częstsze oddawanie moczu. Dolegliwości te mogą mieć różne przyczyny, dlatego samo ich wystąpienie nie jest jeszcze jednoznaczne z ciążą. Objawy obiektywne takie jak brak miesiączki, podwyższona temperatura ciała, dodatni wynik testu ciążowego czy chociażby powiększone piersi określane są jako prawdopodobne objawy ciąży. Ich pojawienie się jest równoznaczne z wysokim prawdopodobieństwem zapłodnienia. Pewnym potwierdzeniem ciąży jest natomiast uwidocznienie płodu w badaniu USG, które możliwe jest już ok. 4-5. tygodnia ciąży, usłyszenie czynności serca płodu (w późniejszym okresie, najczęściej od początku II trymestru) lub wyczucie ruchów płodu przed lekarza (dopiero od 2. połowy ciąży).
O dolegliwościach które pojawiają się w trakcie ciąży na poszczególnych jej etapach oraz o rozwoju dziecka na przestrzeni kolejnych tygodni można przeczytać w artykule: Kalendarz ciąży - jak rozwija się dziecko tydzień po tygodniu, co zmienia się w organizmie matki?
Pierwsze objawy ciąży - nudności, zmęczenie, wahania nastroju - mogą sugerować kobiecie, że być może doszło do zapłodnienia. Nie są one jednak charakterystyczne tylko dla ciąży i mogą mieć wiele innych przyczyn. Wizyta u lekarza jest konieczna aby potwierdzić ciążę.
Wczesne objawy ciąży - kiedy wykonać test ciążowy?
Domowe testy ciążowe wykrywają w moczu hormon hCG (dokładniej - podjednostkę beta gonadotropiny kosmówkowej - beta-hCG). Zaczyna być on produkowany w 2. tygodniu ciąży. Jego ilość w kolejnych dniach szybko wzrasta. Domowe testy ciążowe charakteryzują się wysoką czułością i swoistością. Są wiarygodne. Dodatni wynik testu ciążowego z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na ciążę. Ujemny nie wyklucza jednak zapłodnienia. Jeśli kobieta uważa że może być w ciąży, warto powtórzyć test po kilku dniach. Być może poziom hCG nie był jeszcze na tyle wysoki aby mógł zostać wykryty w teście.
Test ciążowy można wykonać o dowolnej porze dnia, choć zaleca się przeprowadzenie badania rano, po przebudzeniu. Wynika to z najwyższego stężenia hCG właśnie w skoncentrowanym, porannym moczu. Kiedy wykonać test ciążowy? Na niektórych testach widnieje informacja o tym, że pozwala wykryć on nawet tygodniową ciążę. Największą wiarygodność ma jednak test wykonany w pierwszym dniu spodziewanej miesiączki. Część kobiet w duży napięciu oczekuje pozytywnego wyniku testu ciążowego i przeprowadza go już kilka dni po możliwym zapłodnieniu. Jeśli będzie on wykonany zbyt szybko, może dać wynik fałszywie ujemny - doszło do zapłodnienia, ale poziom hCG mógł być jeszcze zbyt niski aby został wykryty w teście.
Domowe testy diagnostyczne są niedrogie, łatwe do przeprowadzenia i dają wynik w ciągu kilku minut. Największą popularnością cieszą się płytkowe testy ciążowe. Aby je wykonać należy pobrać niewielką próbkę moczu (pojemnik który do tego służy zazwyczaj znajduje się w opakowaniu testu) i następnie przenieść kilka kropli na płytkę testową. Testy ciążowe strumieniowe należy natomiast podsunąć końcem pod strumień moczu. Bardzo ważne jest wykonanie testu zgodnie z zaleceniami producenta. Ma to istotny wpływ na wiarygodność uzyskanego wyniku.
Kiedy udać się do lekarza podejrzewając ciążę?
Kiedy pierwsze objawy ciąży sugerują kobiecie możliwość zapłodnienia, często zastanawia się ona, kiedy udać się do lekarza. Zazwyczaj zaleca się, aby pierwsza wizyta odbyła się między 6. a 8. tygodniem ciąży. Nie należy dłużej z nią zwlekać. Lekarz zaleci bowiem wykonanie odpowiednich badań, dzięki którym można odpowiednio wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości, mające wpływ na przebieg ciąży. Jednocześnie warto pamiętać, że kobiety chorujące przewlekle (np. na cukrzycę, choroby tarczycy) lub doświadczające w przeszłości poronienia powinny udać się na pierwszą wizytę do ginekologa wcześniej, najlepiej przed 6. tygodniem ciąży.
Brak miesiączki, nudności które mogą wystąpić nie tylko nad ranem, ale o dowolnej porze dnia, osłabienie, nasilona senność i tkliwość piersi to najczęściej występujące wczesne objawy ciąży. U każdej kobiety ich nasilenie i czas trwania jest różny. Co więcej, każda kolejna ciąża u jednej kobiet może wiązać się z pojawieniem się innych symptomów. Aby z całą pewnością rozpoznać ciążę należy udać się do lekarza, który stosunkowo wcześnie może stwierdzić obecność pęcherzyka ciążowego w badaniu USG. Pierwsza wizyta u większości kobiet powinna odbyć się między 6. a 8. tygodniem ciąży.
Bibliografia:
- Lutterodt M.C., Kahler P., Kragstrup J. et al, Examining to what extent pregnancy-related physical symptoms worry women in the first trimester of pregnancy: a cross-sectional study in general practice, BJGP Open, 2019, 3 (4), doi: 10.3399/bjgpopen19X101674
- Anderson J., Ghaffarian K.R., Early Pregnancy Diagnosis, in: StatPearls [Internet], Treasure Island (FL), 2022, available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556135/
- Biela M., Szafarowska M., Diagnostyka ciąży, Ginekologia po Dyplomie, 2017, 02
