DHEA, określany także jako dehydroepiandrosteron jest jednym z naturalnych hormonów wytwarzanych w rytmie dobowym przez liczne narządy (kora nadnerczy, jądra, jajniki) w ilości 30 – 39 mg na dobę i ulegający przemianom metabolicznym do istotnych androgenow : kobiecych estrogenów (estradiol i estron) oraz męskiego testosteronu – zatem jest on ich ważnym, naturalnym prekursorem. Z czasem, w okresie tzw. przekwitania, zauważalny jest spadek stężenia hormonów w organizmie, w tym także DHEA (jego największe stężenie występuje między 20. a 30. rokiem życia a u 90. latka wytwarzane jest zaledwie 5% jego ilości w stosunku do człowieka 35-letniego).
1. DHEA u kobiet
2. DHEA u mężczyzn czyli męskie „klimakterium”
DHEA u kobiet
Prawidłowy poziom kobiecych hormonów, związanych z prawidłową ich produkcją w korze nadnerczy (zależnych od ilości DHEA; także samego dehydroepiandrosteronu) przyczynia się do właściwej pracy licznych narządów – np. prawidłowego przepływu krwi w obrębie pochwy (prawidłowe jej nawilżenie; zapobieganie infekcjom), właściwej regulacji funkcji seksualnych w mózgu, osiągania satysfakcjonującego orgazmu czy prawidłowego poziomu libido związanego z tzw. pożądaniem czy popędem seksualnym. Z kolei niewydolność kory skutkuje niewłaściwą produkcją hormonów i wymaga właściwego ich uzupełniania.
Naukowcy sugerują, iż niski poziom DHEA ujemnie koreluje z funkcjami seksualnymi u kobiet przed oraz po menopauzie – w tych grupach pacjentów suplementacja DHEA została właściwie doceniona za korzystny wpływ na istotne funkcje seksualne, pożądanie oraz pobudzenie. Jest ona wskazana również u kobiet z niedoczynnością nadnerczy, z niskim libido, u kobiet po menopauzie z hipoaktywną dysfunkcją seksualną (zaburzeniem pragnienia seksualnego; przewlekłym brakiem zainteresowania aktywnością seksualną, która powoduje cierpienie kobiety) czy objawami depresyjnymi a także z niskim poziomem energii czy samooceny[1].
Dla kobiet niebagatelne znaczenia ma także poczucie osobistej atrakcyjności a jej spadek związany jest często ze zwiększeniem masy ciała, pojawieniem się pierwszych zmarszczek czy suchością skóry. Objawy pogorszenia jakości życia także w sferze seksualnej i niekorzystne zjawiska metaboliczne (w okresie okołomenopauzalnym) są związane nie tylko z niedoborem estrogenów, ale także z niedoborem DHEA [2, 3].
DHEA u mężczyzn czyli męskie „klimakterium”
Problem stopniowego obniżania się poziomu m.in. DHEA – który odpowiedzialny jest także za produkcję testosteronu, dotyczy także mężczyzn. Obecnie szacuje się iż ów spadek jest powszechnym problem mężczyzn po 40. roku życia – wg danych z piśmiennictwa do 30% mężczyzn ma różnego typu zaburzenia seksualne ze szczególnym podkreśleniem zaburzeń erekcji, osłabienia popędu seksualnego czy problemami natury psychicznej. Może to także skutkować brakiem ochoty na seks.
Z wiekiem dochodzi do stopniowego fizjologicznego spadku poziomu testosteronu we krwi, co skutkuje zauważalnym zmniejszeniem popędu płciowego, występowaniem problemów ze wzwodem, spadkiem aktywności seksualnej czy obniżeniem satysfakcji ze współżycia. Zatem koniecznym staje się uzupełnienie prekursora testosteronu, co pomoże złagodzić uciążliwe objawy, korzystnie wpływając na męską strefę seksualną. Stosownie w lecznictwie DHEA zwiększa popęd seksualny, zmniejsza problemy z erekcją, zwiększa aktywność seksualną oraz pozytywnie wpływa na satysfakcję ze współżycia [4].
Zatem podsumowując – zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet w wieku powyżej 40. r.ż. pojawia się potrzeba stopniowego uzupełniania poziomu DHEA by utrzymać na zadowalającym poziomie hormonozależne aspekty życia - dotychczasową atrakcyjność, pożądanie, radość ze współżycia a także zdrowy wygląd i witalność życia.
Dr nauk farm. Marek Malinowski jest absolwentem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie oraz Studiów Doktoranckich WUM. Posiada duże doświadczenie w branży farmaceutycznej, a także lekarskiej z racji wieloletniej pracy na stanowiskach naukowych czy medycznych. Współpracuje ze środowiskiem farmaceutów na płaszczyźnie publicystycznej, szkoleniowej oraz wymiany informacji naukowych. Jest także członkiem Rady Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie oraz redaktorem naczelnym Biuletynu Warszawskiej Izby Aptekarskiej.
Bibliografia:
- Supplementation of dehydroepiandrosterone (DHEA) in pre- and postmenopausal women — position statement of expert panel of Polish Menopause and Andropause Society. Michal Rabijewski i in. Ginekologia Polska, 2020, 91 (9) : 554–562
- Wpływ stanów chorobowych na funkcjonowanie seksualne. Łukasz Müldner-Nieckowski, Małgorzata Trofimiuk-Müldner w : https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/zaburzenia-medyczne-a-seksualnosc
- DHEA dla zdrowia kobiet po 40. dr n. farm. Barbara Figura w : https://www.apteka-melissa.pl/blog
- Znaczenie DHEA w zdrowiu seksualnym w okresie przekwitania. Grażyna Jarząbek-Bielecka i in. Farmacja Polska 9(76) : 537–540
