Ból podbrzusza może być ostry lub przewlekły. Może nawracać lub utrzymywać się stale. Różne jest też jego nasilenie, a czasem towarzyszą mu dodatkowo inne objawy. Jakie mogą być przyczyny bólu w dole brzucha? Jak leczyć ból podbrzusza jeśli nie wiemy co mogło go spowodować?
1. Bóle podbrzusza u kobiet
2. Przyczyny bólu podbrzusza
3. Jak leczyć ból w podbrzuszu?
4. Ból w dolnej części brzucha - kiedy udać się do lekarza?
Bóle podbrzusza u kobiet
Ból podbrzusza to dość powszechny objaw, którego doświadcza niemalże każda kobieta przynajmniej kilka razy w życiu. Jest on opisywany jako ból w dole brzucha, poniżej pępka. W ustalaniu przyczyny bólu podbrzusza warto wziąć pod uwagę takie czynniki jak:
- lokalizacja bólu brzucha - czy boli podbrzusze z prawej strony, lewej strony czy pośrodku? A może jest to ból rozlany na całe podbrzusze?
- nasilenie bólu - czy jest to nagły, bardzo silny ból podbrzusza czy raczej ból o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu?
- czas trwania - ból podbrzusza pojawił się nagle z dużą intensywnością (co najczęściej wymaga pilnej konsultacji z lekarzem), czy może utrzymuje się już dłuższy czas lub regularnie nawraca?
- objawy towarzyszące - czy poza bólem podbrzusza występują dodatkowe objawy, takie jak biegunka, zaparcie, wymioty, utrata masy ciała, krew w stolcu?
- czynniki zaostrzające ból - czy ból podbrzusza nasila się przysiadaniu i chodzeniu, czy rośnie po jedzeniu, czy ustępuje po oddaniu stolca?
Przyczyn bólu podbrzusza jest dużo. Aby ustalić jego źródło trzeba wziąć pod uwagę wszystkie wymienione wyżej czynniki. Postawienie prawidłowej diagnozy często jest trudne i nie zawsze się udaje. Warto jednak podjąć taką próbę, szczególnie jeśli bóle w podbrzuszu nawracają lub są uciążliwe dla pacjentki.
Przyczyny bólu podbrzusza
Oto jedne z najczęstszych przyczyn bólu podbrzusza u kobiet:
Zapalenie pęcherza moczowego - ból podbrzusza w części środkowej
Zapalenie pęcherza moczowego objawia się bólem w dolnej, środkowej części brzucha, silnym dyskomfortem, częstym oddawaniem niewielkiej ilości moczu, uczuciem niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego oraz częstym parciem na mocz. Choroba ta ma najczęściej nagły początek, a występujące objawy dość szybko przybierają na sile. Większość kobiet, szczególnie jeśli w przeszłości przebyły choć raz zapalenie pęcherza moczowego, potrafi prawidłowo rozpoznać nawrót infekcji. Więcej informacji o infekcjach dróg moczowych znajduje się w artykule: Zakażenie dróg moczowych – przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie.
Bolesne miesiączkowanie - ból w dole brzucha przed i na początku menstruacji
Ból na dole brzucha pojawiający się na krótko przed miesiączką oraz utrzymujący się w pierwszych dniach krwawienia może świadczyć o bólu menstruacyjnym. Dość charakterystyczne jest to, że ból ten jest najczęściej rozlany i może promieniować w kierunku pleców. Doświadcza go większość miesiączkujących kobiet. Oprócz bólu w podbrzusza, mogą pojawić się też inne objawy: zmęczenie, rozdrażnienie, zawroty głowy, biegunka oraz nudności. Ból menstruacyjny stopniowo ustępuje wraz ze zmniejszaniem się krwawienia.
Bóle podbrzusza spowodowane zbliżającą się menstruacją dotyczą większości młodych kobiet. Mają różne nasilenie - od łagodnego po duże. Często znacząco łagodnieją po porodzie.
Zapalenie narządów miednicy mniejszej (zapalenie przydatków) - ból podbrzusza po bokach nasilający się podczas stosunku
Ból brzucha na dole, który nasila się podczas stosunku może świadczyć o zapaleniu narządów miednicy mniejszej - jajników, jajowodów lub macicy. Dolegliwości bólowe pojawiają się najczęściej u młodych aktywnych seksualnie kobiet, szczególnie jeśli często zmieniają one partnerów seksualnych i nie korzystają z prezerwatyw podczas stosunku. Oprócz bólu podbrzusza często występują też zmiany w cynku menstruacyjnym (np. nieregularne cykle, krwawienia międzymiesiączkowe) oraz upławy. Przyczyną zapalenia narządów miednicy mniejszej jest zazwyczaj infekcja bakteryjna.
Zespół jelita drażliwego - nawracający lub stały ból podbrzusza, ustępujący w nocy
Przewlekły ból brzucha, który nawraca i dotyczy głównie podbrzusza może świadczyć o zespole jelita drażliwego. Schorzenie to częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Obserwuje się większą częstotliwość zachorowań wśród kobiet zmagających się z zaburzeniami depresyjnymi i lękowymi. Oprócz kurczowego, silnego bólu podbrzusza pojawia się też biegunka, zaparcie lub naprzemiennie oba te zaburzenia. Pacjentka może mieć uczucie niepełnego wypróżnienia. Może skarżyć się też na wzdęcia, nudności, ból pleców, ból głowy i zmęczenie.
Choroby zapalne jelit - przewlekły ból podbrzusza z biegunką i krwią w stolcu
Ból brzucha na dole po prawej stronie, który nasila się po posiłkach i nie ma dużego nasilenia, a także krew w stolcu i biegunka mogą sugerować wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Silny ból podbrzusza, osłabienie, utrata masy ciała oraz biegunka często występują natomiast przy chorobie Leśniowskiego-Crohna. Uporczywe bóle podbrzusza mogą pojawić się również przy innych, rzadziej rozwijających się chorobach zapalnych jelit.
Zapalenie wyrostka robaczkowego - ostry ból podbrzusza z prawej strony
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego najczęściej kojarzy się z silnym bólem podbrzusza z prawej strony. Tymczasem ból początkowo zwykle jest uogólniony (odczuwany jest ból w śródbrzuszu i nadbrzuszu) i umiarkowanie intensywny. Dopiero po pewnym czasie zaczyna się koncentrować właśnie w prawej części podbrzusza. Dodatkowe objawy, które pojawiają się u większości pacjentów to gorączka, nudności i wymioty. Jeśli chorej nie zostanie udzielona odpowiednia pomoc, jej stan zacznie się pogarszać, a ból brzucha znów może przybrać bardziej uogólniony charakter.
Jak leczyć ból w podbrzuszu?
Leczenie bólu i dyskomfortu w podbrzuszu zależy od przyczyny tego objawu. W przypadku zapalenia pęcherza zalecany jest lek na stan zapalny dróg moczowych z furaginą (np. UroFuraginum, NeoFuragina). Preparaty te dostępne są bez recepty. Powinny być więc stosowane tylko wtedy, gdy kobieta jest przekonana o zapaleniu pęcherz moczowego. Jeśli wystąpią niepokojące objawy takie jak nudności, wymioty, gorączka i ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, konieczna jest wizyta u lekarza. Przyczyną może być np. odmiedniczkowe zapalenie nerek, a nie zapalenie pęcherza.
Leczenie bólu menstruacyjnego obejmuje stosowanie leku przeciwbólowego np. z ibupofenem (np. Ibum, Ibuprom), deksketoprofenem (np. Dexak) lub naproksenem (np. Nalgesin Mini, Aleve). Zapalenie narządów miednicy mniejszej leczone jest przy pomocy antybiotyków, dostępnych na receptę. Uzupełniająco włączane są również środki przeciwbólowe. Zespół jelita drażliwego wymaga zmian w sposobie odżywiania się, a u wielu chorób również pomocy psychologicznej. Dodatkowo stosowane są leki łagodzące występujące objawy. Mogą być to leki przeciwbiegunkowe, leki przeciwwzdęciowe, rozkurczowe lub środki na zaparcia. Aby dowiedzieć się więcej na temat leczenia tego schorzenia, warto przeczytać artykuł: Zespół jelita drażliwego – przyczyny, objawy i leczenie IBS. Przy chorobach zapalnych jelit, leczenie ustalane jest indywidualnie przez lekarza.
Często jednak nie wiadomo jaka jest przyczyna bólu w podbrzuszu. O ile jest on łagodny, warto wówczas sięgnąć po lek spazmolityczny - rozkurczowy. Tabletki z drotaweryną (np. No-Spa, Metafen rozkurczowy) lub hioscyną (np. Buscopan, Scopolan) działają rozkurczowo na mięśnie gładkie, dzięki czemu są skuteczne w łagodzeniu skurczowych bólów brzucha. Jeśli oprócz bólu podbrzusza pojawiają się też wzdęcia, można zastosować preparat z simetikonem (np. Espumisan, Ulgix Wzdęcia). Simeticon pomaga pozbyć się nagromadzonych w przewodzie pokarmowym pęcherzyków gazu.
9 characters selected
Ból w podbrzuszu często ma nieznaną przyczynę. Jeśli jest łagodny, trwa krótko i nie towarzyszą mu inne, niepokojące objawy, można zastosować lek spazmolityczny. Szybko rozkurczy on mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i złagodzi odczuwane dolegliwości.
Ból w dolnej części brzucha - kiedy udać się do lekarza?
Ból brzucha na dole, o ile jest łagodny, krótkotrwały i nie towarzyszą mu niepokojące objawy, można zazwyczaj leczyć samodzielnie. Wizyta u lekarza jest konieczna, jeśli:
- ból podbrzusza utrzymuje się kilka lub kilkanaście dni,
- występują dodatkowe, niepokojące dolegliwości takie jak gorączka, wymioty, krew w stolcu lub utrata masy ciała,
- ból w dole brzucha nie ustępuje po zastosowaniu leków rozkurczowych/przeciwbólowych,
- ból brzucha jest silny, ostry i szybko narasta- przyczyną może być stan wymagający uzyskania pilnej pomocy medycznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego),
- oprócz bólu podbrzusza pojawiają się zmiany w rytmie wypróżnień - biegunka, zaparcie lub oba te zaburzenia naprzemiennie,
- pacjentka od kilka dni nie oddała stolca, a bólowi podbrzusza towarzyszą wymioty - przyczyną może być niedrożność jelit,
- kobieta obserwuje zmiany w cyklu menstruacyjnym - krwawienia przestają być regularne, pojawiają się plamienia między miesiączkami. Przyczyn tych objawów może być wiele, dlatego zawsze trzeba skonsultować się w takiej sytuacji z ginekologiem. Duża torbiel jajnika może dodatkowo powodować ból podczas stosunku, a w razie pęknięcia - bardzo silny ból podbrzusza. Nawracające lub utrzymujące się ginekologiczne bóle podbrzusza (o ile nie mają wiadomej przyczyny, takiej jak np. menstruacja) zawsze wymagają wizyty u lekarza,
- kobieta jest w ciąży.
Ból podbrzusza u kobiet ma wiele przyczyn - od menstruacji, przez choroby dróg moczowych, po przewlekłe choroby zapalne jelit. Leczenie może obejmować zastosowanie środka rozkurczowego, leku przeciwbólowego lub środka na wzdęcia. Czasami potrzebne jest pilne leczenie chirurgiczne. Przewlekłe bóle podbrzusza najczęściej wymagają modyfikacji diety i stosowania leków zleconych przez lekarza.
Bibliografia:
- Poniewierka E., Diagnostyka przewlekłego bólu brzucha. Medycyna po Dyplomie 2012, 01.
- Radwan P., Leczenie bólów brzucha w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 4, 113-118.
- Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych pod redakcją Walerii Hryniewicz i Michała Holeckiego. Wydawnictwo sfinansowane w ramach programu zdrowotnego pn.: "Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2011-2015".
